Diablice

Diablice to  funkcjonujący w środowisku rugby przydomek żeńskiej sekcji rugby w KS Rugby Ruda Śląska. Panie specjalizują się głównie w 7-osobowej odmianie tej dyscypliny.

Diablice Ruda Śląska to czterokrotne medalistki Mistrzostw Polski Kobiet Rugby 7 w latach 2012 ,2013,2014 i 2015 .Dwukrotnie  zdobyły medale srebrne i dwukrotnie brązowe.

W sezonie 2021/22 rugbistki tej sekcji zbliżyły się do podium plasując się na 4 miejscu Mistrzostw Polski.

Zawodniczki Diablic to wielokrotne reprezentantki Polski

Nasz kraj reprezentowały :

Patrycja Bober
Angelika Piekorz
Stella Klinner
Sylwia Łuksik

 

 

źr.klub KS Rugby Ruda Śląska

 

Dolezich

 

Norbert Ernst Dolezich urodził się 16 lutego 1906 roku w Bielszowicach. Jako czterolatek wraz z rodzicami zamieszkał w Orzegowie, gdzie jego ojciec Józef otrzymał posadę kierownika szkoły powszechnej (nr.1 obecna 36)
Po śmierci ojca i przyłączeniu Orzegowa do Polski Norbert Dolezich wraz z matką przeniósł się do Szombierek .W Orzegowie spędził zaledwie 11 lat ,a mimo to ten okres mocno wpłynął na jego twórczość .
Był znakomitym pisarzem ,ale również malarzem i grafikiem .Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Królewcu. W swej twórczości bardzo często nawiązywał do tematów orzegowskich .W swej pierwszej książce ,,Ich kam aus Orzegow” pięknym językiem opisał spędzone tu dzieciństwo ,życie rodziców oraz dzieje mieszkańców Orzegowa.
Drogi ,które tu przemierzał nazywał ,,himmelswege” (niebiańskie drogi) ,zaś życie tu spędzone ,,himmelsleben” (niebiańskie życie). Większość życia mieszkał w Niemczech .Nostalgicznie tęsknił za Orzegowem , miał tu swoich przyjaciół ,z którymi utrzymywał  stały kontakt ,kilkakrotnie też odwiedzał to miejsce.
Za swą  twórczość artystyczną i literacką otrzymał w 1940 roku Nagrodę Towarzystwa Sztuki w Królewcu , w 1944 roku Górnośląską Nagrodę w dziale sztuki .W 1949 roku Nagrodę Heimatbundu Westfallen w dziale sztuki dla wschodnioniemieckich artystów.
W 1977 roku Nagrodę Literacką Eichendorffa  oraz w 1979 roku Krzyż Zasługi FRN za sztukę i działalność publikatorską.

Zmarł w 1996 roku w niem.Recklinghausen ,gdzie w związku z przypadającą w 2006 roku  setną rocznicą urodzin odbyła się wystawa przedstawiająca dorobek , tego tak silnie emocjonalnie związanego z Orzegowem artysty.

 

*źr .(1) (2)

Dom Kolejowy

 

Adres przypisany znajdującemu się przed przejazdem kolejowym budynkowi ,  właścicielem którego był na początku dróżnik o nazwisku Machnik .Od tego nazwiska powstała późniejsza używana do dziś  nazwa terenów za przejazdem kolejowym Adres ,Dom Kolejowy  podany jest w Informatorze Statystycznym Miasta Ruda Śląska lata 1959-65.
Obecnie budynku już nie ma, a cały odcinek nieutwardzonej drogi biegnącej  od skrzyżowania z ul.Królowej Jadwigi  wzdłuż ogródków działkowych, aż do torów kolejowych stanowi ulica Emilii Plater.W okresie gdy istniał adres Dom Kolejowy asfaltowy odcinek drogi pomiędzy ob. Królowej Jadwigi, a K.A.Hlonda nosił nazwę ul.Rynek .

źr.(1)

Dom Kultury

W 1912 roku z funduszy koncernu hrabiostwa Hansa Ulrycha i Joanny Schaffgotsch wybudowany został Katolicki Dom Związkowy.Mieściła się w nim restauracja i sala widowiskowo –balowa.W sali tej w 1929 roku dzierżawiący budynek Brunon Pyka uruchomił kino.PoII wojnie światowej nowy właściciel budynku kopalnia Karol zaadoptował go do funkcji Zakładowego Domu Kultury.Przez następne dziesięciolecia stał się on najważniejszym obiektem pełniącym rolę społeczno-kulturalną w dzielnicy.Powstały tu warunki do rozwoju pasji dla młodzieży i dorosłych, w licznie działających kołach zainteresowań , klubach , bibliotece oraz zespołach artystycznych i muzycznych.

Po likwidacji kopalń Karol i Szombierki działalność Domu Kultury została zamknięta.W 1998 roku budynek przejęła firma Gibepok prowadząc tu działalność gastronomiczną i kulturalną.W 2004 roku budynek został rozebrany.

źr.(1)

 

Dors

Ryszard Dors

ur.2 listopada 1955 r.w Rudzie Śląskiej .Od 2002 założyciel i prezes klubu szachowego Dors , mającego obecnie siedzibę w Centrum Inicjatyw Społecznych .
-Mistrz krajowy w grze korespondencyjnej
-Kandydat na mistrza krajowego  w grze bezpośredniej(1980)

Osiągnięcia szachowe:
-Złoty medalista w Indywidualnych Mistrzostwach Polski w szachach korespondencyjnych w latach 1987-89.
-Reprezentant Polski w Drużynowych Mistrzostwach Świata i Olimpiadzie Szachowej
-Instruktor szachowy
– Członek Zarządu Śląskiego Związku Szachowego 2010-2011
-Organizator turniejów szachowych dla dzieci
-Autor książki ,,Wybrane Partie”

Od 1974 roku był członkiem KS Start Katowice .w 1976 roku zdobył uprawnienia instruktora szachowego .

W 2002 roku założył prywatny Klub Sportowy DORS w Rudzie Śląskiej , który reprezentuje do dnia dzisiejszego.Od 2010 roku jest również zawodnikiem słowackiego klubu BŠK Bardejov

 

 

DPS ,,Senior”

Dom Pomocy Społecznej  “Senior” w Rudzie Śląskiej  -Orzegowie mieści się przy ul.Puszkina 7 i  jest przeznaczony dla osób przewlekle somatycznie chorych, wymagających całodobowej opieki i pielęgnacji. Zakres usług świadczonych przez Dom uwzględnia indywidualne potrzeby i możliwości psychofizyczne mieszkańca.

 

 

Historia Domu Pomocy Społecznej „Senior” w Rudzie Śląskiej rozpoczęła się 1 czerwca 1986 roku, kiedy to na mocy zarządzenia Wojewody został utworzony Państwowy Dom Pomocy Społecznej dla Dorosłych.
Dom znalazł swoją siedzibę w wybudowanych w latach 1985-86 budynkach mieszkalnych, w których zgodnie z wcześniejszymi planami, miały powstać mieszkania spółdzielcze dla emerytów. Jednak gdy okazało się, iż wysokość kaucji za mieszkanie przekroczyła możliwości emeryckich kieszeni, nowo-wybudowany obiekt przejął od Rudzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia oraz Urząd Wojewódzki w Katowicach, przeznaczając go na dom pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych.

Dom zaczął praktycznie funkcjonować już od 23 września 1986 roku, kiedy do pierwszego wykończonego budynku przy ul. Puszkina 7, przeniesiono grupę ok. 50 pensjonariuszy Państwowego Domu Pomocy Społecznej, którzy wcześniej zamieszkiwali stary i niesprawny technicznie budynek w Rudzie Śląskiej przy ulicy Kościelnej 33. Uroczyste otwarcie Domu nastąpiło 30 października 1986 roku. W lutym 1992 roku Dom otrzymał nową nazwę: Dom Pomocy Społecznej „Senior” w Rudzie Śląskiej – Orzegowie.

W czasie swego istnienia przechodził liczne metamorfozy .

W pewnym  okresie Dom liczył nawet 220 mieszkańców. Od roku 1992 było ich około 200, a od 1999 roku liczba ta zmniejszyła się do 150, w związku z oddaniem w dzierżawę dwóch ostatnich kondygnacji w budynku 2B NZOZ Ośrodkowi Pielęgniarstwa „Pomoc w zdrowiu i w chorobie” Sp. z o.o. na prowadzenie Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego. Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy, przejął najciężej chorych mieszkańców, wymagających pełnej, całodobowej opieki pielęgniarskiej w ilości około 50 osób.

Obecnie liczba miejsc w DPS ,,Senior” wynosi 180

 

 

 

Dubianski

 

Rene Dubianski – urodzony w 1923 roku w Orzegowie . Kompozytor , muzyk związany przez większość życia z Niemcami Wschodnimi,.Jako muzyk posiadł umiejętność gry na klarnecie, saksofonie i flecie .W 1952 roku założył swoją pierwszą orkiestrę , najpierw w Erfurcie , a od 1955 roku w Lipsku.

Autor wielu  przebojów ,wykonywanych przez największe gwiazdy  wschodnio -niemieckiej estrady .
W okresie tzw. ,,zimnej wojny”kompozytorowi Rene Dubianskiemu , nauczycielom tańca parze Christi i Hemutowi Seifer powierzono misję stworzenia alternatywy    dla  napływających z zachodu trendów  muzyki uznawanej przez system komunistyczny jako objaw zgnilizny moralnej .Pochodząca z Lipska trójka  stworzyła taniec  o nazwie   związanej  z miastem w którym mieszkali – ,,Lipsi” Nowy gatunek tańca miał dominować na parkietach i wyprzeć raz na zawsze  gorszące formy taneczno – muzyczne z zachodu.
Wszystkie aspekty tańca nadzorowane i zatwierdzane były przez rząd .Urzędnicy byli przekonani ,że nowy taniec  wschodnioeuropejski mógłby stać się  z ich pomocą światowym hitem.Lipsi po raz pierwszy był wykonany w styczniu 1959 roku w Lauchhammer. Przywódcy NRD robili wszystko by go wypromować , nie szczędzili ogromnych środków by go propagować w całym kraju, a nawet w pozostałych krajach bloku wschodniego. Wierzyli w to ,że zdołają zahamować napływ rock and rolla czy twista.Taniec Lipsi panował w NRD jednak tylko przez jeden rok.
Upadł nie tylko dlatego ,że był zbyt konwencjonalny  trochę nawet groteskowy,ale młodzież buntowała się wobec tak oczywistej propagandy. Próbowano ich uszczęśliwiać , politycznie poprawnym tańcem  kosztem takiej muzyki jaką by woleli słuchać i przy której lepiej się bawią.

W 2006 roku w Berlinie powstało cieszące się dużym powodzeniem DDR Muzeum .Można w nim przenieść się w czasie do okresu kiedy istniała jeszcze Niemiecka Republika Demokratyczna .Tu też specjalna ekspozycja poświęcona jest  tanńcowi Lipsi .Można się nie tylko zapoznać z jego historią ,ale przy pomocy płynacego z ekranu nagrania mozna ten taniec również wykonać na muzealnej sali .W celu łatwiejszego przyswojenia go , rozrysowany nawet został schemat kroków jakie należy stosować w  tańcu.

Mimo ,że w latach 1959/60 taniec był wszechobecny na parkietach NRD i nie tylko , trudno mówić ,że podbił on serca Niemców ze wschodu , już nie mówiąc o innych państwach bloku wschodniego..Z czasem został zapomniany choć stał się w późniejszym okresie nieraz niezłą pożywką dla kabaretów , które znalazły w nim obiekt do drwin i żartów.

Z początkiem XXI wieku niespodziewanie jednak powrócił do łask , szczególnie w Lipsku gdzie powstawał .Być może nie oblepiony już tą propagandową warstwą już dziś tak  nie razi  i znalazł dla siebie jakieś niszowe miejsce.

 

Rene Dubianski zmarł w 2011 roku

 

 

źr.(2)(5)

 

 

Duda 

Antoni Duda

Urodzony w Rudzie Śląskiej, ukończył studia w Akademii Muzycznej w Katowicach: fortepian, teoria, dyrygentura w klasie Karola Stryji (z wyróżnieniem). W latach 1971-84 dyrygent w Operze Śląskiej oraz w Teatrze Wielkim w Łodzi, równocześnie był wykładowcą w Akademii Muzycznej w Katowicach (zespoły operowe i dyrygowanie). Dyrygował ponad stu różnego rodzaju przedstawieniami: operowymi, operetkowymi, baletowymi oraz musicalowymi. Dyrygował też wieloma zespołami symfonicznymi.
W swojej działalności artystycznej w kraju i za granicą często występował jako pianista, akompaniator, towarzysząc wybitnym polskim i zagranicznym solistom śpiewakom. W konkursie im. Adama Didura otrzymał nagrody dla najlepszego pianisty akompaniatora.
Swoją wielką przygodę z muzyką  jako  chłopak rozpoczął tuż po wojnie w grupie akordeonistów prowadzonej przez R.Panica w orzegowskim Domu Kultury.

źr 1

 

 

Dworcowa 

Dawna nazwa obecnejul.Orzegowskiej  z okresu gdy Orzegów miał własny dworzec kolejowy (okolice wiaduktu )

Pierwsze pociągi kursowały tu już w 1859 roku na trasie Chebzie -Tarnowskie Góry .W roku 1900 z tutejszej stacji można się było dostać do Bytomia .W roku 1945 Orzegów stał się końcową stacją na trasie Katowice-Ligota -Orzegów.Po raz ostatni pociągi osobowe zatrzymały się tu w roku 1966

 

 

żr.(1)

Dworzec kolejowy

Przez pewien okres Orzegów miał własny dworzec kolejowy .(okolice wiaduktu  przy ul.Orzegowskiej)Już w roku 1859 zatrzymywały się tu pociągi kursujące na trasie Chebzie – Tarnowskie Góry, w roku 1900 z tutejszej stacji można się było dostać do Bytomia. Pociągi kursowały tu nawet w okresie międzywojennym i w czasie okupacji. W roku 1945 Orzegów stał się końcową stacją na trasie Katowice Ligota – Orzegów. Po raz ostatni pociągi osobowe zatrzymywały się tu w roku 1966

źr.(1)

 

Zdjęcie dworca orzegowskiego z okresu międzywojennego

 

W ostatnim czasie w mediach pojawiają  się artykuły o planach Polskich Kolei Państwowych .Pomysł PKP PLK SA dotyczy głównie budowy  nowych  torów na odcinku Zabrze – Biskupice  –  Pyskowice i Pyskowice –Pyskowice Miasto, ale myśli się też o stworzeniu alternatywnego połączenia Bytomia z Gliwicami przeznaczonego dla ruchu pasażerskiego.W tym przypadku Kolej chce odbudować linię Bytom – Ruda Orzegów oraz zbudować łącznicę Ruda Orzegów – Ruda Śląska.

 

 

Dylka

Vincenty Dylka pochowany na cmentarzu parafialnym w Orzegowie , uczestnik Bitwy Pod Sommą  w  czasie I wojny światowej 1916 roku .

Bitwa pod Sommą w płn.Francji , która rozpoczęła się 1 lipca 1916 roku  była największą bitwą I wojny światowej .Pochłonęła milion ofiar.Bitwa rozegrała się  między siłami brytyjskimi , Brytyjskiej Wspólnoty Narodów i kolonii brytyjskich , wspieranych przez oddziały francuskie , a wojskami  niemieckimi.

Po kilkudziesięciu latach od tych tragicznych wydarzeń , wyspecjalizowana grupa badawcza przeczesuje dawne obszary niemieckich umocnień w tym miejscu , w poszukiwaniu śladów walk jakie tam miały miejsce.
Wśród wielu zachowanych fragmentów przedmiotów , elementów uzbrojenia , kości i czaszek natknięto się m.in na blaszaną menażkę. Na jej powierzchni  dostrzeżono zarysowania przypominające napis .Menażkę odesłano do laboratorium w Londynie .Tam po dokładnym oczyszczeniu odczytano wyskrobane imię i nazwisko Vincentego Dylki –  właściciela menażki .
Postanowiono odszukać   rodzinę żołnierza jak przypuszczano prawdopodobnie poległego w tamtej bitwie ..Tymczasem jak się okazało Vincenty Dylka przeżył wojnę,   był kościelnym  parafii w Szombierkach .Prawdopodobnie mieszkał  pod koniec życia w Orzegowie .Tu spoczął na starym cmentarzu parafialnym.

Historię Vincentego  Dylki opowiedziana została w produkcji filmowej głównego brytyjskiego publicznego nadawcy radiowo -telewizyjnego , największej tego rodzaju instytucji na świecie  Telewizję BBC . Ostatnią sekwencją fascynującego  filmu dokumentalnego  ,,Odnaleźć poległych  ” było dotarcie ekipy BBC do grobu Vicentego Dylki na orzegowskim cmentarzu.

 

 

*źr.(1)

 

Dziedziejko

Wielki pasjonat futbolu . Autor obszernej  historii rudzkiej piłki nożnej.
Kolekcjoner,hobbista  , któremu przez kilkadziesiąt lat udało się pozyskać wiele unikatowych materiałów gromadzonych w swoich prywatnych zbiorach. Utrzymujący  ścisłe kontakty z środowiskiem piłkarskim , klubami  znanymi piłkarzami i trenerami.Sympatyk reprezentacji Polski , obecny  na  wielu ważnych meczach reprezentacji ,również na wszystkich ekstraklasowych  stadionach Śląska zwłaszcza na meczach  zespołów Rudy Śląskiej.

 

Mieczysław Dziedziejko na Śląsk trafił w 1969 roku ,kiedy przyjechał do Knurowa na wakacje do siostry. Przedtem mieszkał w Krosinie ,miejscowości położonej nad Parsętą w woj.zachodniopomorskim.Z wakacji u siostry do domu już nie powrócił .Na Śląsku zakotwiczył się do ostatnich chwil życia. .

Od 1976 roku mieszkał w Rudzie Śląskiej . Tu pracował , tu założył rodzinę . Swój czas dzielił między pracą i wychowaniem wraz żoną, dwójki dzieci .W wolnych chwilach , pasjonował się sportem . Interesował go od zawsze. Szczególnie zaś fascynowała go piłka nożna

Z biegiem czasu zaczął  chłonąć wszelkie informacje dotyczące historii klubów znajdujących się na terenie Rudy Śląskiej,  gromadził różnego rodzaju materiały w postaci własnych zapisków , wycinków z gazet , fotografii czy lektur sportowych .Skrzętnie wszystko archiwizował w swoich albumach ,kronikach a później również w pamięci komputera .

Zaliczył prawie wszystkie mecze reprezentacji Polski na Stadionie Śląskim .Był na Mistrzostwach Świata w Niemczech i Mistrzostwach Europy w Austrii. Śmiało o nim można powiedzieć ,że jest ambasadorem naszego miasta .Na wszystkie mecze reprezentacji bowiem, zawsze zabierał biało czerwoną flagę z napisem Ruda Śląska. Podróżowanie po polskich i europejskich stadionach, niemal za każdym razem przynosiło nawiązanie pewnych kontaktów w światku piłkarskim. Pokłosiem tego są m.in. zdjęcia ze znanymi postaciami z tego środowiska , niekiedy autograf ,a nieraz początek bliższej znajomości czy też nawet zawiązanie serdecznych więzi przyjacielskich .

Gromadzone przez kilka dziesiątek lat materiały  w 2017 roku zostały  uporządkowane  i opracowane  w takiej formie by odnosiły się całościowo do  piłki nożnej na terenie Rudy śląskiej
W ten sposób udało się stworzyć niezwykle gruntowny i merytoryczny przewodnik po wszystkich zakamarkach rudzkiej piłki , uporządkowany chronologicznie ,podsumowujący  niezwykle bogaty dorobek 100 letniej historii piłkarstwa w naszym mieście .

Współpracował ściśle z Towarzystwem Miłośników Orzegowa ,był sympatykiem tego stowarzyszenia .

Zmarł w  styczniu 2020 roku.

 

 

***

– oznaczenia pod hasłami podają ( * …cyfra w nawiasie) numer pod którym w zakładce głównej Leksykonu Orzegowskiego znajduje się lista z przypisanymi pod te numery  źródłami  informacji  wykorzystanymi całkowicie lub częściowo  do utworzenia hasła.