Noc Muzeów – Europejska Noc Muzeów – to  impreza kulturalna, polegająca na udostępnianiu muzeów, galerii i instytucji kultury, w wybranym dniu, w godzinach nocnych.

W Polsce pierwszą Noc Muzeów zorganizowano w 2003 w poznańskim Muzeum Narodowym.Potem do organizowania tego typu wydarzeń przystąpiły sukcesywnie inne miasta w Polsce, w tym Ruda Śląska

Noc muzeów na cmentarzu, w całym bogactwie różnorodności organizowania  nocy muzealnych, jednak skupionych głównie w placówkach muzealnych, galeriach czy obiektach zabytkowych,  odbiegać musi  zupełnie od tych miejsc  charakterem i formą. Stąd też sama w sobie,  forma zorganizowania  tego rodzaju  wydarzenia jest oryginalna, więc  zawsze znajdą się chętni , którzy będą chcieli w nim uczestniczyć.

Nie jest to też pomysł nowatorski,bo jak się okazuje w wielu innych miastach noc muzeów również odbyła się na starych zabytkowych cmentarzach.

 Nasz orzegowski stary cmentarz  jest tu  wyjątkowy. Jeżeli ktoś zwłaszcza spoza naszego regionu  chciałby poznać złożoność  skomplikowanych dziejów Śląska, począwszy od przełomu XIX i XX wieku, poprzez obydwie wojny, powstania śląskie i po plebiscytowy podział granic to tu  jest w stanie tego dokonać..
W życiorysach spoczywających na cmentarzu  orzegowian zawiera się historia i tożsamość tego miejsca, tworzone przez burzliwy okres tamtego okresu.
Odnajdujemy tu groby całego przekroju tutejszego społeczeństwa mówiące nam o  historyczno-kulturowym bogactwie tej ziemi.Nie przypadkowo natrafiamy  tu  na inskrypcje na grobach pisane zarówno w języku polskim jak i niemieckim.
Obok siebie spoczywają być może uczestnicy walk zbrojnych niekoniecznie walczących w tej samej sprawie i po tej samej stronie.

Przygotowanie  do wystawy Rody Orzegowskie

Do wydarzenia tego członkowie TMO przygotowywali się od dłuższego czasu. Zbierano, a następnie opracowywano materiały wykorzystane do planowanego na tę okoliczność pokazu multimedialnego. Na cmentarzu wykonano kilka prób głównie dotyczących spraw technicznych, nawiązane zostały kontakty z osobami, które wykazały chęć pomocy w sprawach organizacyjnych.

Biorąc pod uwagę ,że tego samego wieczoru , Noc muzeów przyciąga wieloma atrakcyjnymi programami w wielu innych miejscach na czele z ofertą Miejskiego Muzeum im.Maksymiliana Chroboka, nasze  wydarzenie musiało być też odpowiednio nagłośnione. Informowano o nim w kościele , na plakatach , w lokalnych mediach, a nawet w Radio Katowice.

Wszelkie imprezy przeprowadzane w plenerze zawsze niosą ze sobą ryzyko niepowodzenia w razie   nieodpowiedniej pogody , która może storpedować cały trud i wysiłek organizatorów. Biorąc pod uwagę 2 dni poprzedzające wydarzenie, trudno było być optymistą. Porywisty wiatr i zachmurzone niebo nie zwiastowały nic dobrego. Tymczasem dzień , który zapowiadano jako  gwałtowne niekorzystne załamanie pogody okazał się bardzo sprzyjający i ostatecznie wszystko odbyło się zgodnie z planem.

 Noc muzeów na zabytkowym cmentarzu w Orzegowie rozpoczęła się o godz.20.00 powitaniem przybyłych przez  prezesa TMO Jerzego Kasperka, który na wstępie przybliżył ideę przeprowadzenia tego wydarzenia w tym miejscu. Następnie głos zabrał proboszcz Ks.Ryszard Nowak, m.in podkreślając  jak ważną wartością jest pamięć o zmarłych  przodkach.

Harcerze odczytali apele poległych i pamięci.  W tym wzniosłym akcie   przywołania nazwisk  zwłaszcza  tych którzy walczyli o wolność i niepodległość tych ziem szczególny udział wzięli  uczniowie z mundurowych klas  IV Liceum Ogólnokształcące im. H.C Hoovera oraz 77 Rudzka Grunwaldzka Drużyna Harcerska „Twierdza „

Harcerze z płonącymi pochodniami odbyli honorowe warty przy kilku grobach naszej nekropolii,a także przy wystawie Rodów Orzegowskich

Najistotniejszym punktem programu Nocy Muzeów  była multimedialna prezentacja połączona z przybliżeniem sylwetek spoczywających na naszej starej nekropolii orzegowian, stanowiących przekrój całego tutejszego społeczeństwa , uczestników walk zbrojnych , rzemieślników, urzędników gminy, ofiar katastrof górniczych.

.

.

O kilku wybranych życiorysach, przypadku  tragicznie zmarłych górników, powstańcach i wszystkich tych którzy tworzyli kiedyś w różny sposób  cząstkę historii Orzegowa opowiadali członkowie Towarzystwa Miłośników Orzegowa. W tym czasie na ekranie prezentowane  były zdjęcia powiązane z omawianymi postaciami.

.

..

.

Członkowie TMO przybliżyli postacie m. in. Josefa i Norberta Dolezichów,Vincentego Dylki,Augustyna Rothera, Franciszka i Wiktora Pyki, Jana i Antoniego Konderlów, Konstantego Latki, żony  burmistrza Tomanka -Waleski, Adama Huloka. Opowiedziano o losach powstańców śląskich, przedstawiono tragiczną historię ostatniego zjazdu pod ziemię górników kop.Gothard z 1898 roku.

O wielu innych postaciach i niezwykle interesujących życiorysach spoczywających tu orzegowian ,odwiedzający w tym dniu cmentarz, mogli dowiedzieć się z plansz, wystawy Rody Orzegowskie.

.

Towarzystwo Miłośników Orzegowa kieruje  swe podziękowania dla wszystkich tych , którzy pomogli w przeprowadzeniu wydarzenia.Szczególne dla ks.proboszcza , uczniów IV Liceum Ogólnokształcącego im.H.C.Hoovera z p.Małgorzatą Martelą ,harcerzy 77Rudzkiej Grunwaldzkiej Drużyny Harcerskiej ,,Twierdza” Centrum Inicjatyw Społecznych .
Szczególne podziękowania należą się Tadeuszowi Domżalskiemu, który bezinteresownie udzielał się przez kilka ostatnich dni, zabezpieczając wydarzenie od strony technicznej zwłaszcza w zapewnieniu dostawy energii elektrycznej.

Podziękowania należą się  też tym, którzy odwiedzili w tym czasie cmentarz. Niektórzy przybyli tu z innych miast i dzielnic.

Jeżeli ktoś nie ma pełnego przekonania, że cmentarz może pełnić też inne funkcje poza pochówkiem zmarłych, to warto sobie uświadomić, że cmentarz to też miejsce gdzie pielęgnujemy pamięć o zmarłych.Taka też była główna idea, która przyświecała organizatorom przedsięwzięcia, jednocześnie  wieloletniemu opiekunowi naszego cmentarza.