Kaliski 

Kazimierz Kaliski urodził się w 1954 roku w Rudzie Śląskiej.Zamieszkały w Orzegowie artysta, od kilkudziesięciu  lat kształtował wystrój wnętrza  tutejszego  kościoła pw.Świętego Michała Archanioła.
Początek zmian w naszej świątyni z jego udziałem miał miejsce w połowie lat 80. wraz  z objęciem naszej parafii przez ks.proboszcza Józefa Grellę ,Zapoczątkowane zostały wówczas prace renowacyjne Stacji Drogi Krzyżowej, które artysta oczyścił z białej emalii i nałożył polichromię .Następnie podczas malowania świątyni wykonał pierwsze polichromie świętych i aniołów wraz z napisami w nawie głównej.

W 1999 roku doszło do kolejnej modernizacji i remontu generalnego prezbiterium ,z którego zniknęły kamienne nastawy na ścianach, powstała nowa posadzka , odslonięte zostały ściany boczne , z łukami w dawnych kaplicach, gdzie umieszczono figury Serca Jezusowego i Serca Maryi.

Kazimierz Kaliski był wtedy odpowiedzialny za za odrestaurowanie nastawy ołtarzowej oraz za projekt i realizację stołu ołtarzowego .Został wykonany nowy kamienny stół ołtarzowy z drewnianą obudową , z rzeźbionymi ornamentami i cherubinami adorującymi  Najświętszy Sakrament .Z czasem realizował nową ambonę, z płaskorzeźbami własnej koncepcji ,jak również miejsce przewodniczenia i krzyż przy stole ołtarzowym. W nawie głównej ponownie przemalował i odrestaurował stacje drogi krzyżowej , dodając do nich nowe ramy i tła, a na  ścianie chóru umieszczone zostały odrestaurowane płaskorzeźby czterech ewangelistów, pochodzące z ambony, zachowanej już tylko na zdjęciach archiwalnych. Kazimierz Kaliski cały czas zbierał doświadczenie realizując wnętrza sakralne w kościołach innych parafii.

Obecnie opracowane wnętrze kościoła w Orzegowie jest sumą jego doświadczeń i poszukiwań artystycznych .Jego projekt powstawał przez kilka lat ,a zrealizowany został dzięki księdzu proboszczowi Ryszardowi Nowakowi, który zaufał nowej wizji i dzięki wysiłkowi parafii.

Zmarł 25 listopada 2018 roku.Zostawił po sobie dzieło życia

źr.(1)

 

Kamiński

Jakub Kamiński – ur. 5 czerwca  w 2002 roku piłkarz,reprezentant Polski.
Przygodę ze sportem rozpoczął  w orzegowskiej hali sportowej , gdzie  pod okiem rodziców, trenerów akrobatyki przez kilka lat uprawiał początkowo  tę dyscyplinę sportu. Od pierwszej klasy szkoły podstawowej rozpoczął treningi w  piłkarskiej drużynie trampkarzy Szombierek Bytom .Szybko dostrzeżono w nim ogromny talent i już w momencie gdy miał zaledwie 12 lat , starały się o jego pozyskanie najlepsze kluby w Polsce .Ostatecznie w 2015 roku został piłkarzem Akademii Lecha Poznań.Z tym klubem wiążą się jego największe klubowe sukcesy.

W Ekstraklasie zadebiutował 20 września 2019 w zremisowanym spotkaniu Lecha Poznań z Jagiellonią Białystok (1:1)

Sukcesy

Lech Poznań

• Mistrzostwo Polski: 2021/2022
•  Mistrzostwo w Centralnej Lidze Juniorów: 2017/2018

Indywidualne

• Ligowiec Roku w Plebiscycie Piłki Nożnej: 2021
• Młodzieżowiec sezonu podczas Gali Ekstraklasy: 2022

W polskiej ekstraklasie rozegrał  85 meczy strzelając w nich 14 goli i zaliczając 15 asyst

Od najmłodszych lat, reprezentant Polski w poszczególnych kategoriach wiekowych, w których  w sumie rozegrał 40 meczy ,zdobywając  w nich 7  goli. W wielu meczach sprawował funkcję kapitana drużyny.

5 września 2021 roku zadebiutował  w reprezentacji narodowej .Do tej pory rozegrał w barwach biało-czerwonych 8 meczów zdobywając 1 gola.

Uczestnik Mistrzostw Świata w piłce nożnej w Katarze 2022 rok , podczas których wystąpił we wszystkich 4 rozegranych przez reprezentację Polski meczach docierając  z nią do 1/8 turnieju.

Od lipca 2022 roku zawodnik niemieckiego klubu VFL Wolfsburg , w którym do tej pory (grudzień 2022) rozegrał 13 meczy.

 

 

źr.(5)(1)

 

Katastrofy górnicze 

Orzegów z górnictwem związany był  blisko 200 lat.Obok wielu korzyści jakie wniósł  przemysł wydobywczy w rozwój naszego regionu niestety praca pod ziemią zawsze była niebezpieczna i często zbierała śmiertelne żniwo pozbawiając życia pracujących w kopalniach górników.

Kopalnie istniejące na terenie Orzegowa niestety również pochłonęły wiele istnień ludzkich .

*22 kwietnia 1879 roku w znajdującym się na polach orzegowskich szybie ,,Zofia” należącym do kopalni  Paulus ,,Paweł” wydarzyła się katastrofa ,w wyniku której zginęło 10 górników. Ofiary wypadku zostały pochowane na cmentarzu w Goduli.

*18 lipca 1898 roku Orzegów został wstrząśnięty tragicznym wypadkiem w tutejszej kopalni Gothard .W szybie Jurand wskutek zepsucia się z ,,łapaczów”  wyśliznęła się  klatka ,która  runęła na dno szybu. Z 26 znajdujących się w niej górników przy życiu został tylko jeden.

*18 listopada 1912 roku w kopalni Gothard ofiarą swego zawodu padło 3 górników.

Wspólna mogiła górników znajduje się na starym cmentarzu parafialnym w Orzegowie .

 

 

źr.(1)

Kino

 

Po tym jak katolicki Dom Związkowy znany jako późniejszy Dom Kultury , wydzierżawił Brunon Pyka w 1928 roku za zgodą Zarządu Spółki Schaffgotsch w dotychczasowej sali balowej urządzono kino.
W tym momencie konieczne były pewne dosyć poważne prace  adaptacyjne sali.  W związku z tym, że nie można było dobudować kabiny projekcyjnej od strony ul.Stromej, całą salę obrócono o 180 stopni tak by na drugim  jej końcu  w jednym z przylegających tam pomieszczeń  można było  ulokować urządzenia projekcyjne.W miejscu gdzie  wcześniej była scena utworzono lożę. Początkowo sala ta mogła zmieścić 310 widzów jednak ze względu na złą widoczność konieczna była likwidacja dwu pierwszych rzędów

Uroczyste otwarcie kina nastąpiło 11 listopada w 1929 roku.
Kino nazywało się Royal.Premierowym filmem był niemy film produkcji polskiej pt,,Policmajster Tagajew”z rolami m.in. Eugeniusza Bodo i Adolfa Dymszy , największymi gwiazdami kina tamtych czasów.
Gdy w 1932 roku Pyka rozwiązał umowę przez pewien czas kino nie działało.Dopiero w 1933 roku przejął je w dzierżawę Alojzy Ledwig. Odtąd kino nazywało się ,,Casino”
w 1938 roku kolejnym dzierżawcą był Jerzy Patas , który zmienił nazwę kina na,,Światowid”W czasie okupacji wrócono do poprzedniej nazwy ,,Casino”
Po wojnie właścicielem budynku została kop.Karol.Obiekt przekształcono w Zakładowy Dom Kultury.W 1952 roku powstało tu kino związkowe .Przywrócono mu nazwę ,,Światowid”
Kino funkcjonowało do roku 1980

 

 

*źr.(3)leks.Orz.

Lata 60.Dom Kultury .Na zdjęciu nie jest widoczne wejście do kina , które znajdowało się za lewym rogiem budynku .Jest za to szyld reklamujący Kino Światowid , a także gablota , w której zamieszczany był repertuar  filmowy , a także fotosy z aktualnie wyświetlanych filmów,

Koksownia

 

Koksownia

Początki zakładu koksochemicznego-koksowni „ Orzegów sięgają 1903 roku, a jej budowa została sfinansowana przez małżeństwa Joannę i Hansa Ulryka Schaffgotschów. Kiedy rozpoczynał funkcjonowanie nosił nazwę koksownia „Gotthard”. Budową i zarządzaniem zakładem zajął się z kolei koncern „Oberschlesische Kokswerke und Chemische Fabriken” (OBERKOKS). 

Początkowo zakład wyposażony był w jedną 35-komorowa baterię pieców koksowniczych. Jednakże już 1908 r. funkcjonowały tam aż trzy baterie pieców oraz pięć kotłów. Węgiel do koksowni sprowadzano z pobliskiej kopalni „Gotthard” (później „Karol”). W 1922 roku, w wyniku działań związanych z III Powstaniem Śląskim oraz zgodnie z rezultatami plebiscytu z 1921 roku, Orzegów wraz ze znajdującą się na jego terenie koksownią został przyłączony do Rzeczypospolitej Polskiej. Zakład stał się wówczas częścią spółki akcyjnej „Godulla S.A” w Chebziu.

• Zakład funkcjonował do 1976 roku. Został zamknięty z powodu powstających szkód górniczych i małych inwestycji realizowanych na terenie zakładu już po wojnie. Z kolei 1986 został wpisany do Rejestru Zabytków jako cenne dziedzictwo kulturowe. Przez wiele lat niszczał, teren był porośnięty dziką roślinnością. Znajdowało się tu wiele ruin po budynkach koksowniczych. W 2017 roku udało się przystąpić do programu Ministerstwa Ochrony Środowiska i pozyskać środki na remediację gruntu. Po przeprowadzonych badaniach okazało się, że jest skażony i wymaga wielu prac remediacyjnych. W związku z tym opracowano stosowny plan, który został zatwierdzony przez Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach. Następnie przystąpiono do realizacji przedsięwzięcia

• Zneutralizowano zagrożenie związane z zanieczyszczonym gruntem, zabezpieczono ruiny budowli po byłej koksowni i stworzono unikalną ścieżkę dydaktyczną, usunięto dziką roślinność i nasadzono nowe rośliny, a pracom konserwatorskim poddano budynek wieży węglowej, zbiornik smoły i baterie pieców koksowniczych, przy czym te ostanie zdecydowano się przykryć betonowym stropem, którego część to jednocześnie taras, stanowiący punkt widokowy na całe założenie parkowe.

• W wyniku przeprowadzonej inwestycji powstała strefa rekreacji dla całych rodzin. Park podzielony został na dwie strefy:

• teren przylegający do zabytkowych obiektów zagospodarowano alejkami parkowymi i obiektami małej architektury,

• północną część założenia zaaranżowano jako teren zielony bez wytyczonych ścieżek.

• >Obszar inwestycji oświetlono, wybudowano toaletę, utworzono miejsca parkingowe i wiatę rowerową, wybudowano dwa place zabaw dla dzieci, ustawiono ławki parkowe oraz leżaki. 

 

 

źr(5)

Kompalla

 ks.Norbert Kompalla 

Profesor teologii moralnej i prawa kanonicznego.Był wykładowcą w Instytucie Teologicznym w Krakowie i kapelanem schroniska dla bezdomnych im.Brata Alberta.
W czasie okupacji niemieckiej więziony w Auschwitz i Dachau.1 grudnia 1942 roku została zamordowany w komorze gazowej.

Norbert Kompalla przyszedl na świat 29 maja 1907 roku w Orzegowie.Uczył się w miejscowej szkole powszechnej , a po jej zakończeniu w 1921 roku wstąpił do Małego Seminarium Księży Misjonarzy w Krakowie, gdzie ukończył szkołę średnią.Do samego zgromadzenia wstąpił 3 lata później.

 

Święcenia kapłańskie przyjął w 1931 r. Jako wyróżniający się wiedzą i inteligencją został wysłany na dalsze studia na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. W 1934 r. otrzymał doktorat z prawa kanonicznego, później pracował w Rumunii i w Wilnie.

Po powrocie do Polski jesienią 1935 r. wykładał prawo kanoniczne, teologię moralną oraz historię Kościoła w Instytucie Teologicznym w Krakowie. Był też kapelanem schroniska dla bezdomnych im. Brata Alberta i dyrektorem kleryków misjonarskich. Działał charytatywnie, szczególną troską otaczał dzieci, zwłaszcza sieroty.

Po wybuchu II wojny światowej w połowie lipca 1940 r. został aresztowany przez Gestapo i uwięziony na Montelupich, gdzie poddano go przesłuchaniom połączonym z torturami. 6 tygodni później trafił wraz z jednym z pierwszych transportów do Auschwitz.

12 grudnia 1940 r. został wywieziony do Dachau. Po dwóch latach pobytu w obozie zagłady, wycieńczony i niezdolny do jakiejkolwiek pracy, wraz z tzw. transportem inwalidów trafił do zamku Hartheim w Austrii. 1 grudnia 1942 r. został zamordowany w komorze gazowej. Rodzinie powiedziano, że zmarł na gruźlicę.

Ks. Norbert Kompalla jest jednym z 122 Sług Bożych, wobec których w 2003 r. rozpoczął się proces beatyfikacyjny drugiej grupy polskich męczenników z okresu II wojny światowej.

 

 

 

Kołodziej 

Wojciech Kołodziej
ur. 1963 – Absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W latach 1987-1990 kierownik sekcji rugby w GKS Śląsk Ruda Śląska (wicemistrzostwo Polski 1989), Prezes Zarządu KS Rugby Ruda Śląska (od 2013), wcześniej członek Zarządu, Sekretarz (od 2008). Nauczyciel, dyrektor Gimnazjum nr 9 w Rudzie Śląskiej. Członek Zarządu Towarzystwa Lekkoatletycznego Pogoń Ruda Śląska, w barwach którego przebiegł 7 maratonów.

Członek zarządu Polskiego Związku Rugby
Przewodniczący Komisji ds. Statutu i Regulaminów.

 

 

źr.(1)

 

Kotkowiak Gabriela

Laureatka konkursu piękności , modelka

7 września 1983 roku  W sali Kongresowej w Warszawie odbyły się pierwsze po 25 letniej przerwie wybory Miss Polonia .Finał poprzedziło gęste sito eliminacji  w wyniku których ostatecznie  do rywalizacji o tytuł najpiękniejszej Polki przystąpiło 31 finalistek.

W tym gronie znalazła się niezwykłej urody orzegowianka Gabriela Kotkowiak .W  silnej stawce kandydatek do korony Miss Polonia  23 letnia Gabriela Kotkowiak zdobyła tytuł wicemiss Polonia!

Pokłosiem sukcesu w wyborach Miss Polonia była  późniejsza współpraca z wieloma  agencjami mody i firmami odzieżowymi w Polsce i za granicą .Jako modelka pracowała m.in. w,, Modzie Polskiej” .Często pojawiała się na okładkach kolorowych czasopism. Przez kilka lat występowała w reklamach telewizyjnych .

Jest członkinią Towarzystwa Miłośników Orzegowa.

Kopalnia Karol

 

Kopalnia ,,Karol” początkowo  Gotthard powstała w latach 1873-77  dzięki spadkobiercom Karola Goduli hrabiostwiu Joannie i Hansowi Ulrichowi Schaffgotschom.  Kopalnię nazwano imieniem ich dobrodzieja .Najgłębszy poziom  kopalni wynosił 303 metrty .Główne szyby ,,Gotthard” ,,Jurand” ,,Kynast „-Krzysztof” , później Sztolberg , Sobiesław
Kopalnia dysponowała własną elektrownią, tartakiem i cegielnią.

Zakład był częścią skonsolidowanej kopalni Paulus-Hohenzollern, a wcześniej należał do kopalni Paulus, którą założono w 1882 roku z połączenia kilku pól górniczych i kopalń, obejmowała ona także  kopalnię Hohenzollern w Szombierkach . 18 lipca 1898 roku w polu Gotthard kopalni Paulus-Hohenzollern doszło do katastrofy. Klatka szybowa z załogą na skutek zepsutych łapaczy runęła na dno szybu Jurand, zginęło 25 górników, przeżył tylko jeden. Ofiary wypadku zostały pochowane na starym cmentarzu w Orzegowie.

Od 1922 roku zakład należał do Towarzystwa Akcyjnego Godulla(niem. Godulla, Aktien-Gesselshaft) założonego 19 stycznia 1922 roku, z siedzibą w Chebziu , spółki filialnej koncernu Schaffgotschów, części koncernu oraz Górnośląskiego Towarzystwa Akcyjnego dla Przemysłu Drzewnego. Kopalnia Gotthard składała się z trzech podwójnych szybów i była częścią kopalni Graf Schaffgotsch, do której należały pola szybowe Gotthard i Godulla (szyb Godula w Chebziu).

13 lutego 1932 roku około godziny 15 doszło do zapłonu i wybuchu pyłu węglowego w pokładzie Pochhammer – ogień i dym uchodził szybem Sobiesław, nikt nie zginął. Od 1 października 1936 roku kopalnia nosiła nazwę Karol (Zarząd Spółki Akcyjnej Godula uchwałą z dnia 29 sierpnia 1936 roku formalnie zmienił nazwę kopalni z Gotard na Pułaski). 31 sierpnia  1939r. oddział  Freikorpsu  zaatakował kopalnię, polscy górnicy stanęli w obronie zakładu, sztygar zmianowy Antoni Szulc zdjął z wieży szybowej hitlerowską flagę podczas ostrzału.

1 lutego 1945 roku kopalnia została zajęta przez Armię Radziecką; następnie władze polskie przejęły kopalnię. Od 1945 do 1957 roku zakład należał do Rudzkiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, a od 1 kwietnia 1957 wszedł w skład Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. 4 grudnia 1948 kopalnia jako pierwsza w przemyśle węglowym wykonała plan trzyletnii tegoż dnia została odznaczona Orderem Sztandaru Pracy II klasy. W 1949 roku zakład odwiedzili Bolesław Bierut i Józef Cyrankiewicz . W 1950 oraz 1956 roku rozpoczęto budowy nowych poziomów wydobywczych.

Była to najmniejsza kopalnia Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, wydobycie wyniosło 806 226 t w 1938 roku, a w 1965 roku – 651 349 t. 1 stycznia 1970 roku Kopalnia Karol została połączona z bytomską kopalnią Szombierki  z którą miała być połączona podziemnym przekopem.

W pobliżu kopalni w Orzegowie, na potrzeby zużytkowania drobnego węgla tłustego właściciel zakładu wzniósł koksownię Gotthardschacht na podstawie umowy z firmą Oberschlesische Kokswerke und Chemische Fabrik A.G. z 19 czerwca 1900 roku; zarządzało nią przedsiębiorstwo Gräflich Schaffgotsch’sche Werke (Gotthard); w latach 20. XX wieku należała do spółki Oberschlesische Kokswerke und Chemische Fabrik A.G. z siedzibą w Berlinie^] oraz do Towarzystwa Akcyjnego Godulla. Na skutek wyczerpywania się złóż węgla, podjęto eksploatację w filarze ochronnym  tejże koksowni nazwanej później Orzegów.

Kopalnia Karol miała ogromny wpływ na rozwój i poziom życia dzielnicy .Dzięki temu zakładowi powstało wiele obiektów użyteczności publicznej , o charakterze kulturalnym , rekreacyjno – sportowym , Kopalnia utrzymywała 265 budynków mieszkalnych i była odpowiedzialna w większości za tutejszą infrastrukturę.Obejmowała swym patronatem działalność kulturalną i sportową.

 

źr.(2)

 

Kop .Karol Ulica

 

 

Kopalnia Karol – ulica

Ulica Kop.Karol biegnie  od ul.Karola Goduli, aż do terenu byłej kopalni Karol. Liczy 850 metrów i jest trzecią pod względem długości ulicą w Orzegowie .Ulicą  powstała  jako  droga dojazdowa do kopalni. Do dziś zachowała się jej nawierzchnia z betonowych trylinek.

 

 

Kopanina

 

Folwark Kopanina – to dawny rodzaj gospodarstwa rolnego a także rolno-hodowlanego  utworzony przed 1648 rokiem we wschodniej części ówczesnego Orzegowa,(okolice dzisiejszej części Goduli -Paryża )  Obszar obejmujący pola, pastwiska i lasy.

Początek społeczności Orzegowa był związany z rolą i lasem co doprowadziło do ukształtowania się gospodarki  folwarczanej .Z kolei węgiel kamienny doprowadził do powstania gminy robotniczej chłopskiej W XVII wieku Orzegów na obszarze ok.591 ha rozpadł się na dwie części tj.wieś oraz obszar na którym powstał przysiółek Kopanina .Ten z kolei podzielił się na dalsze przysiółki .Obok osady folwarczanej powstała osada Chebzie .Rejencja opolska z pismem z 22 października 1858 roku zezwoliła na nazwanie osady hutniczej ,,Huty Godula” –Godullahuette.Całemu obszarowi Orzegowa służył na podstawie ustawy pruskiej z 1856 roku status gminy wiejskiej .
Rozporządzeniem z dn.26 czerwca 1875 roku wyłączono z dn,.1 lipca 1875 roku z gminy Orzegów obszar dworski hrabiostwa Schaffgotschów i utworzono odrębną jednostkę administracyjną pod nazwą ,,Obszar Dworski Orzegów”Na siedzibę tego obszaru została przeznaczona miejscowość ,,Huta Godula”W skład tego obszaru weszły; Kopanina w Orzegowie wraz z polem przemysłowym o powierzchni 40ha ,miejscowość Huta Goduli   ,Chebzie z dworcem kolejowym , ,,Morgenroth,” , ,,Gutehoffnung”, kopalnia ,,Paweł” , szyb ,,Zofia” , szyb ,,Schlegel”i folwark Kopanina .

 

 

 

 

Kręglarstwo 

 

 

Król 

Jerzy Król (ur.4 listopada 1944 -zm.6 lipca 2020 r) Aktor,teatralny i filmowy  , reżyser ,założyciel Teatru w Krynicy Zdroju

W Orzegowie spędził czas w latach 1946-1968

Był  synem znanego zegarmistrza Augustyna Króla ,sam próbował początkowo tego zawodu. Po ukończeniu szkoły średniej studiował  filologię, a  w 1973 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie.Swoją twórczą drogę zaczął w Teatrze Nowym w Zabrzu.
Z początkiem lat 80.swoją bezkompromisową postawę wobec ogłoszonego stanu wojennego przypłacił zdrowiem i wykluczeniem .
Współpracował z Teatrem Korez , powołał do życia Teatr Studio w Katowicach, a także był dyrektorem artystycznym Teatru Dramatycznego w Elblągu.
W 1966 roku wrócił do Zabrza by pokierować Teatrem Nowym .

Uczył zawodu aktorskiego w szkole Machulskich, wykładał na Uniwersytecie Śląskim .
Był głównie aktorem teatralnym ,choć odegrał też wiele ról filmowych m.in. ,,Na Wspólnej” ,,Na straży swej stać będę ” ,,Paciorki jednego różańca”,,Ślad na ziemi” ,,Kamczatka”,,Blisko coraz bliżej”

Na zawsze zostanie zapamiętany z roli Kardynała Wyszyńskiego w ,,Zapiskach więziennych”, spektaklu który zagrał ponad 600 razy na scenach całej Polski .

W 2014 roku z żoną (również aktorką ,zm. we wrześniu 202o roku ) założył swój własny teatr w Krynicy Zdroju. Córka Juranda oraz syn Samiwoj także są aktorami.

Jerzy Król mimo ,że opuścił Orzegów pod koniec lat 60. to miał tu wielu przyjaciół , bywał tu i wypytywał o Orzegów .W 1987 roku za jego sprawą powstał film dokumentalny ,,Niedziela dla Orzegowa ” wyemitowany w Katowickim Ośrodku Telewizyjnym.

 

żr.(1)(2)

 

Król Dawid

W wielu poważnych źródłach naukowych zarówno polskich jak i niemieckich pojawia się informacja o tym ,że kolebką górnictwa węglowego na Górnym Śląsku była Ruda.

Przyjmuje się ,że pierwsza kopalnia węgla kamiennego istniała w Rudzie już w 1752 roku ,a może nawet wcześniej.Eksploatowano  w niej pokłady węgla siegające niemal powierzchni ,a więc łatwo dostępne.  Takie sprzyjające warunki geologiczne występowały na zachodnim zboczu Wzgórza Orzegowskiego, czyli w najbliższym sąsiedztwie dzisiejszej kolonii Karola i to tam właśnie była zlokalizowana ta najstarsz górnośląska kopalnia węgla kamiennego.

Do jednej z najstarszych na Górnym Śląsku zalicza się też kopalnię Król Dawid

Powstała w 1768 roku ,na ,,Łąkach Antoniego”w południowej części Orzegowa ,około 300 metrów od drogi Ruda-Orzegów-Chropaczów. Prawdopodobnie w okolicy niestniejącego obecnie kąpieliska.(Droga do Chropaczowa , to dzisiejsza ulica Joanny ,Rencistów  i dalej za ogrodzeniem szpitala ,wschodnim skrajem osiedla ,,Lipińska” i ogródków działkowych  przy ulicy Lipińskiej ,do miejsca  nowej zabudowy osiedla ,,Paryż ” i w prawo na wschód od Chropaczowa.)

Wydobycie węgla w kopalni Król Dawid  w 1813 roku wynosia 1,8 tys.ton. Dla porównania na kop.Karol w 1938 roku wydobyto 806 226 ton

 

Trudno więc porównywać te pierwsze kopalnie  z tymi ,w których masowo wydobywano węgiel w drugiej połowie XIX i obecnie.Tym bardziej ,że na początku w kop.Król Dawid pracowało zaledwie dwóch fachowych górników sprowadzonych z Saksonii , którzy do pomocy mieli paru chłopów.

 

Kopalnię ,,Król Dawid w Orzegowie wizytował we wrześniu 1790 roku sławny poeta niemiecki Johann Wolfgang von Goethe , sprawujący wtedy funkcję ministra w Księstwie Weimarskim.Przybył na Śląsk ,aby zapoznać się nie tylko z górnictwem węglowym ,lecz także z pierwszą na kontynencie europejskim maszyną parową , czynną wówczas w Tarnowskich Górach .

Pierwszą orzegowską kopalnię ,,Król Dawid ” zamknięto 24.10.1820 roku

 

 

 

Królowej Jadwigi 

Ul.Królowej Jadwigi

Długosć: 450 m
Poprzednie nazwy:Kirchhof Straße ,Cmentarna ,Józefa Piłsudskiego,Hans.Schemm Straße,Józefa Stalina ,Feliksa Dzierżyńskiego

Patronka ulicy:
Jadwiga Andewageńska 1374-1399 w Krakowie- królowa Polski ,żona Władysława II Jagiełły

Przy ul.Królowej Jadwigi w dawnej szkole podstawowej nr 37 w 2001 roku powstała pierwsza w mieście wyższa uczelnia.Początkowo była to Wyższa Szkoła Handlowa o specjalnościach zarządzanie firmą oraz finanse i rachunkowość, a od 2004 w specjalnościach zarządzanie i marketing .

Od 2007 roku oferta edukacyjna poszerzyła się o kształcenie w kierunkach medycznych i społecznych służących poprawie jakości życia społeczeństwa i wyzwalaniu aktywności zawodowej i społecznej osób starszych i niepełnosprawnych.

W związku z wdrażaniem nowej misji ,uczelnia złożyła wniosek o zmianę nazwy szkoły .Od 4 marca 2008 roku decyzją ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego otrzymała nazwę.Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej. 

Przy ulicy Królowej Jadwigi znajduje się Zakład Przetwórstwa Mięsnego Kuiś, który jest rodzinnym zakładem produkcyjnym o wielopokoleniowej tradycji wędliniarskiej.Przedsiębiorstwo prowadzi sprzedaż na terenie aglomeracji górnośląskiej oraz do kilku odbiorców w Niemczech.

 

 

 

Krudysz

Zdzisław Krudysz  -mieszkaniec os.Powstańców Śląskich -kolarz .Członek pierwszej w Polsce kolarskiej gruy zawodowej ,,Exbud” prowadzonej przez Ryszarda Szurkowskiego (1988) W tym samym roku zwycięzca znaczącego Wyścigu Małopolskiego.

Sukcesy sportowe:

1983
2 m. w etapie Dookoła Mazowsza.Ciechanów

1986
3m.  w etapie Tour de Pologne .Poronin

1987
2m. Tour de Pologne Kazimierz Dolny

1988
1 m. w klasyfikacji generalnej Memoriał pułkownik Skopenko (Polska -Ukraina)
1m.w klasyfikacji generalnej Tour of Małopolska
2m. w etapie wyścigu  Rounde van Osterreich-Runfahrt) Graz -Austria
2m. w etapie Tour de Pologne Nysa

 

źr.(2)(5)

 

KS 27 Orzegów

 Od roku 1927 aż do początku lat 70.na terenie Orzegowa prężnie działał i rozwijał się  wielosekcyjny klub KS 27 Orzegów . Trenujący w nim zawodnicy  przynieśli naszej dzielnicy w tym okresie  wiele chwały i splendoru.
Lata 30-te to głównie sukcesy bokserów i zapaśników. Na podium Mistrzostw Polski stanął zapaśnik Fryderyk Jasiulek . Sekcja bokserska na przestrzeni lat 1929-1949 mogła się poszczycić 11 tytułami mistrza i 10 wicemistrza Śląska .Jan Kurka w 1936 roku w wadze średniej zdobył tytuł wicemistrza Polski .
Jeszcze przed drugą wojną światową sukcesy zaczęli odnosić gimnastycy. Wilhelm Ślosarek zdobywał medale na Mistrzostwach Polski i był jednym z najlepszych gimnastyków w kraju. Wraz z innym tutejszym gimnastykiem Janem Kulikiem był powoływany do kadry narodowej . . W latach 30-tych należy jeszcze odnotować mistrzostwo Śląska w podnoszeniu ciężarów Karola Słowika, jak również w roku 1936 drużynowe mistrzostwo Śląska w tenisie stołowym . W tym okresie zapoczątkowano także masowe biegi przełajowe, które corocznie gromadziły ok.300-600 biegaczy .
W okresie lat 1968-1988 do bogatego w sukcesy dorobku sekcji gimnastycznej nawiązali podopieczni Jerzego Jokiela zdobywając wiele medali na mistrzostwach kraju i reprezentując nasz kraj na arenie międzynarodowej m.in. na igrzyskach olimpijskich w Moskwie.
Rozwijający się klub KS 27 Orzegów był klubem wielosekcyjnym i skupiał wokół siebie liczne grono niezwykle oddanych działaczy sportowych.Niewątpliwie największą popularnością cieszyła się wśród kibiców piłka nożna , choć piłkarze zbytnio nie rozpieszczali swych kibiców wynikami. Wyjątkiem był rok 1962 , kiedy to piłkarze KS 27 Orzegów byli sensacją Pucharu Polski , gdzie dopiero odpadli  w 1/16 tych rozgrywek po zaciętych meczach z naszpikowaną reprezentantami Polski Cracovią.
Historia klubu kończy się na początku lat 70. kiedy to kopalnia Karol połączyła się z kop.Szombierki .Niektóre sekcje rozwiązano , gimnastyków przejęła Slavia Ruda Śląska , zaś piłkarze jakiś czas występowali w rozgrywkach ligowych jako rezerwy GKS Szombierki Bytom. 

 

źr.(1)

 

 

Kultowa dzielnica

W 2013 roku z inicjatywy ,,Dziennika Zachodniego” i portalu internetowego ,,Nasze Miasto” ogłoszono plebiscyt na najbardziej kultową dzielnicę Śląska.Do konkursu wytypowano 59 dzielnic i osiedli z całego województwa.Po tym jak zgłoszono inne kandydatury ostatecznie do rywalizacji przystąpiły 72 dzielnice,wśród  nich wiele z długą i bogatą  historią, tak klimatyczne jak Nikiszowiec czy Giszowiec.

Jak każdy plebiscyt, konkursy tego rodzaju rządzą się swoimi prawami i nie do końca  z wielu względów mogą być  obiektywnym wykładnikiem zasadności końcowych wyników. Uczestnicy  z pełną  tego świadomością  jednak przystępują do rywalizacji po to by ją wygrać .Zwycięzcy w ten sposób mogą  szerzej i pozytywnie  zaistnieć  w przestrzeni medialnej.

Głosy płynęły zewsząd,często nawet zza granicy.Dużą rolę w oddawaniu głosów miała powszechna mobilizacja.Bywało ,że do głosowania namawiano w kościołach ,a często działo się to przez portale społecznościowe.

Ostatecznie po kilku tygodniach zaciętej rywalizacji w plebiscycie na najbardziej kultową dzielnicę Śląska zwyciężył ORZEGÓW .

Organizatorzy w tym konkursie nie przewidzieli nagród materialnych, natomiast przez jakiś czas zwycięzca dostał  swoje ,,5 minut” w mediach. Śląsk w tym czasie miał sposobność poznania naszej  wcześniej mało znanej innym dzielnicy, jej historii , ludzi i charakteru .

Kultowa tzn.symbolizująca doświadczenia , wartości i postawy  jakiejś społeczności lub jakiegoś pokolenia. Uzasadnienie  tej definicji  w odniesieniu do Orzegowa jest bardzo rozległe aczkolwiek nie stwarzające większego problemu.Bogaty dorobek społeczno-kulturalny ,wielowątkowa historia z epizodami wojennymi i powstaniami ,aktywność tutejszego społeczeństwa w niezliczonych organizacjach, wyjątkowy klimat ,a nader wszystko   niespotykane gdzie indziej przywiązanie do swojej ,,małej ojczyzny”  zarówno obecnych jak i byłych  mieszkańców tej dzielnicy.

 

 

źr.1

 

Kurka

Jan Kurka ur.27 kwietnia 1911 r.w Orzegowie .Bokser KS27 Orzegów .W swojej karierze stoczył ponad 400 walk.występował w kategoriach; średniej i półciężkiej .Największym sportowym sukcesem Jana Kurki było wiece mistrzostwo Polski w 1936 roku .Po za tym był dwukrotnym mistrzem Śląska oraz 4 krotnym wicemistrzem Śląska .Podczas kariery sportowej pracował na kopalni Karol.

źr.(1)

 

***

– oznaczenia pod hasłami podają ( * …cyfra w nawiasie) numer pod którym w zakładce głównej Leksykonu Orzegowskiego znajduje się lista z przypisanymi pod te numery  źródłami  informacji  wykorzystanymi całkowicie lub częściowo  do utworzenia hasła.