Eckert
Grzegorz Eckert był kierownikiem szk.powszechnej 1 (ob.szk.podst.36) w latach 1922 – 1930. W tym czasie liczba uczniów wynosiła 883 z tego mówiących po niemiecku 407 , dwujęzycznych 476.
Rok szkolny 1922/23 rozpoczął działalność szkoły polskiej w Orzegowie. Miejscowość wraz z częścią Górnego Śląska przyznana Polsce znalazła się w jej granicach Wszyscy niemieccy nauczyciele ze względu na zaistniałą sytuację wyjechali. Kierownika szkoły Grzegorza Eckerta powołał Wydział Oświecenia Publicznego .Był to nauczyciel doświadczony , dyplom otrzymał po ukończeniu Państwowego Seminarium w Głogówku do którego uczęszczał w latach 1889 -1893 do Orzegowa przybył z Chebzia.
źr.(5)
Elektryczność
Oświetlenie orzegowskich ulic nastąpiło po raz pierwszy w 1904 roku. W tym czasie doprowadzono również prąd do probostwa.
Doprowadzenie prądu do orzegowskich mieszkań nastąpiło w 1906 roku. Wcześniej w 1895 roku Orzegów został zaopatrzony w bieżącą wodę.W 1882 roku na kopalni Gothard powstała elektrownia.
Generator o odpowiedniej mocy został usytuowany w budynku rozdzielni głównej (centrali) Elekrownia ta zasilała powstałą w 1906 roku istniejącą do dziś przy ulicy Warszawskiej stację transformatorową.Ze stacji tej odbywała się dystrybucja i rozdział energii elektrycznej na Orzegów.
Elwer
Śląskie określenie osoby bezrobotnej, z innymi również jeszcze znaczeniami , (m.in rzutu karnego. w piłce nożnej czy samozwańczych górników zajmujących się eksploatacją bieda szybów.) Przy czym pojęcie elwer często nie tyle określało bezrobotnego, co obiboka i kombinatora migającego się od pracy.
Elf z niem.jedenaście w tym przypadku miało swoje źródło w systemie dorywczych prac , który stosowano w dawnych kopalniach.Na placach gromadziłli się chętni do roboty i spośród nich sztygar wybierał dziesięcioosobową , doraźną brygadę do wykonania jakiegoś zadania, pozostali musieli się rozejść do domów.
Wtedy klasyczny elwer tłumacząc się żonie czy matce dlaczego tamci , a nie on dostali tę pracę często wyjaśniał ,że był tym jedenastym i pechowo nie załapał się do dziesiątki. Inna wersja odnosząca się do źródła pochodzenia określenia elwer , wyjaśnia ,że 11 -tego każdego miesiąca wypłacano bezrobotnym zasiłek lub ,że o 11-tej godzinie wydawano ubogimi bezrobotnym posiłek.
Taki elwer z prawdziwego zdarzenia nie tylko musiał umiejętnie uchylać się od pracy i korzystać z zasiłku ale musiał charakteryzować się ciągłym łazikowaniem i wystawaniem w najistotniejszych punktach w miejscowości w której mieszkał.
Po tym jak w latach 1924-1929 Europa i w znacznej części świat przeżywały okres wyjątkowo dobrej koniunktury gospodarczej nastąpiło głębokie załamanie .
Cały świat ,a w tym oczywiście przemysł górnośląski w latach 1929-33 dosięgnął głęboki kryzys w wyniku którego nastąpiło ogromne bezrobocie ,a co za tym idzie bieda.
W tym czasie do masowych zwolnień dochodziło też na orzegowskiej kopalni Gothard .
Malejąca produkcja oraz spadający popyt na węgiel przyczyniły się nie tylko do zwolnień ,ale także do znacznego spadku dochodów , a więc pogorszenia sytuacji materialnej u większości orzegowian
Wielu pracodawców zatrudniało w swych przedsiębiorstwach robotników na kilka dni w tygodniu lub miesiącu.Często zmuszano ich do przebywania na bezpłatnych urlopach tzw.turnusach czy świętówkach .
W tym czasie wzrosła przestępczość ,kradzieże ,przemoc domowa , niezadowolenie załóg przekładało się na burzliwe manifestacje i strajki. Często dochodziło do samobójstw.
Nie mogło w takich okolicznościach i w Orzegowie zabraknąć elwrów .Trudny czas nałożył się z na okres kiedy Orzegów przez 17 lat był miejscowością nadgraniczną. Wielu bezrobotnych wykorzystując nadgraniczne położenie trudniło się przemytnictwem .
Szmuglerów i elwrów zwłaszcza w pierwszej połowie lat 30. w Orzegowie nie brakowało , choć w sytuacji gdy ludziom tym zaglądała bieda w oczy, raczej przypisać by im należało kombinatorstwo niż miganie się od pracy , której wtedy nie dla wszystkich starczało..
Orzegowskie elwry i szmuglerzy ,lata 30.
źr.(1)(2)
Elżbietanki
Zgromadzenie zakonne sióstr Elżbietanek
Klasztor Sióstr Św.Elżbiety w Orzegowie wybudowany został na gruncie podarowanym w 1896 roku przez hrabiego Schaffgotscha .Po zakończeniu budowy w dn.19 października 1905 roku odbyło się poświęcenie nowego klasztoru z równoczesnym wprowadzeniem 4 sióstr , które od samego początku prowadziły w budynku klasztoru przedszkole i żłobek , opiekowały się chorymi .
Z początkiem II Wojny Światowej siostrom nakazano opuścić klasztor. Powróciły do niego na początku 1945 roku , jednakże już w styczniu 1946 roku budynek przejęło Rudzkie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego.W 1948 r. Siostry ponownie zostały zmuszone do opuszczenia klasztoru podając im jako powód bezprawne zajmowanie budynku.
W wyniku skutecznych prób dochodzenia swoich praw siostrom udało się wynegocjować udostępnienie im części budynku na piętrze , jednakże zostały odsunięte od prowadzenia przedszkola. W tym czasie pracowały przy parafii i opiekowały się chorymi. Przedszkole podlegało kop.Karol , a po jej likwidacji na jakiś czas kop.Szombierki , po czym przejęło je Miasto i od tamtej pory funkcjonowało jako Miejskie Przedszkole nr10.
Ostatecznie siostrom udało się w 1998 roku odzyskać przedszkole .W tamtym czasie w budynku przeprowadzono generalny remont .
Przedszkole jest katolicką instytucją pedagogiczną i niepubliczną placówką oświatową .Realizuje cele i zadania określone w ustawie o systemie oświaty w duchu wartości i zasad katolickich .Patronką przedszkola jest Św.Elżbieta Węgierska.
źr.(6)
Erasmus
Erasmus – program uruchomiony przez Komisję Europejską 15 czerwca 1987 roku, obejmujący początkowo szkolnictwo wyższe, mający na celu finansowanie wyjazdów studentów na studia w innym kraju europejskim przez okres do jednego roku oraz wspieranie europejskiej współpracy uczelni wyższych ze wszystkich krajów.
Nazwa wywodzi się od holenderskiego filozofa , jednego z czołowych humanistów odrodzenia -Erazma z Roterdamu.
Z czasem programem Erasmus+ objęto szkoły średnie i podstawowe.
Zaletami tego programu są:
-Nawiązywanie nowych znajomości
-Doskonalenie umiejętności językowych
-Rozwój osobisty
-Poznanie nowych programów i narzędzi
-Wymiana kulturowa
-Zdobywanie wiedzy
W latach 2016-2017 w programie Erasmus+ udział wzięła szkoła podstawowa nr6.
Przez 2 lata uczniowie systematycznie uczestniczyli w cotygodniowych zajęciach , w ramach których realizowali zadania wyznaczone w projekcie. Następnie efekty swojej pracy prezentowali społecznościom szkolnym i lokalnym w krajach partnerskich , a także swoim rodzicom i nauczycielom na spotkaniach organizowanych w Centrum Inicjatyw Społecznych .
,,Erasmusowicze” odwiedzili Hiszpanię , Rumunię i Włochy, a także sami przyjęli gości z tych krajów w swoich domach.
Dzięki projektowi realizowanemu w ramach programu Erasmus+ dzieci z naszej szkoły nawiązały kontakty z rówieśnikami szkół z wymienionych państw .Poznano ich kulturę poprzez różne dziedziny sztuki.Dzieci miały okazję poznać wiele ciekawych zakątków państw , które odwiedziły .Goszczące u nas dzieci zza granicy miały sposobność również poznać sporo atrakcyjnych miejsc w naszym kraju ,a zwłaszcza w regonie Śląska.
źr.(1)(2)(3)
Ewakuacja
Z dniem rozpoczęcia IIwojny światowej Orzegów jako miejscowość przygraniczna był szczególnie narażony na niebezpieczeństwwo.1 września 1939 roku około godz.10.00 władze powiatowe wydały rozkaz ewakuacji ludności Orzegowa. Mieszkańców skierowano do miejscowości Dziećkowice ,Kosztowy ,Imielin.
Tysiące ludzi zostawiając swój dobytek , w strachu i pośpiechu opuściło swoje domostwa .Już w drodze we wskazane miejsca do wszystkich dotarło ,że oddalenie się od strefy nadgranicznej nie jest żadną gwarancją bezpieczeństwa .
Na trasie do celu napotykano na pierwsze ofiary rozpoczętej wojny .Kule okupanta dosięgały również i tych ,którzy dotarli na miejsce .4września podczas ,,krwawej nocy” w Imielinie wymordowano 40 uchodźców z nadgranicznych miejscowości śląskich .Wśród zamordowanych był również orzegowianin Ryszard Nita znany tu jako czołowy bokser KS 27 Orzegów
Po tygodniu gdy w miarę ustabilizowała się sytuacja na granicy do swoich domów powróciły kobiety z dziećmi .Mężczyźni musieli na jakiś czas uciekać w bardziej bezpieczne strefy kraju.Do swoich rodzin większość dołączyła pod koniec września.
*źr.(1)
***
– oznaczenia pod hasłami podają ( * …cyfra w nawiasie) numer pod którym w zakładce głównej Leksykonu Orzegowskiego znajduje się lista z przypisanymi pod te numery źródłami informacji wykorzystanymi całkowicie lub częściowo do utworzenia hasła.