1o lat temu powstało Centrum Inicjatyw Społecznych
Kiedy wiosną 2014 roku przekształcono zabudowania Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej w obiekt, który miał wkrótce pełnić funkcję Centrum Inicjatyw Społecznych, od razu pojawiło się wiele pytań, a niekiedy obaw co do przyszłego charakteru tego miejsca.
Z założenia powstające w tym samym czasie podobne ośrodki miały propagować postawy społeczne, inspirować i wspierać działania na rzecz społeczności lokalnej, pomagać ludziom w samoorganizowaniu się. Centrum Inicjatyw Społecznych miało stać się miejscem spotkań, poszukiwań i wspólnych działań dla aktywnych ludzi, którzy szukają przestrzeni do osobistego rozwoju i samorealizacji w ramach lokalnego społeczeństwa.
Choć tego rodzaju zapowiedź podstawowych funkcji nowego obiektu wybrzmiewała obiecująco , to niekoniecznie była przekonywująca.
Od momentu połączenia kop.Karol z kop.Szombierki dla Orzegowa nastał długotrwały proces postępującej degradacji całej niemal bazy sportowej, rekreacyjnej i kulturalnej, tak mocno rozwiniętej w przeszłości w naszej dzielnicy. Wśród wielu zlikwidowanych obiektów znalazł się Dom Kultury
Wraz z tym jak w 2004 roku budynek Domu Kultury legł w gruzach, legły też nadzieje, że kiedykolwiek jeszcze pozyskamy dla Orzegowa choćby namiastkę tak prężnie kiedyś działającego ośrodka kultury.
W 10 lat później kiedy pojawiały się pierwsze sygnały o powstającym Centrum Inicjatyw Społecznych, mocno trzeba było wyostrzyć wyobraźnię by próbować roztoczyć przed sobą wizję ośrodka choćby w małym stopniu zbliżonego do utraconego nieodżałowanej pamięci Domu Kultury.
Dziś kiedy wspominamy obiekt na tym zdjęciu, kiedyś na początku pełniący funkcję wozowni przy pierwszej plebanii parafialnej, potem przez wiele lat budynku gospodarczego, musimy przyznać, że chyba nikt nie pomyślał wtedy, kiedy przeszedł on gruntowną metamorfozę, że w najbliższym czasie przewiną się przez niego tysiące osób.
29 marca 2024 rok .Tuż przed uroczystym otwarciem Centrum Inicjatyw Społecznych
Otwarcie Centrum Inicjatyw Społecznych – Stary Orzegów jako Filii Miejskiej Biblioteki Publicznej nastąpiło 29 marca 2014 r. Oficjalnego otwarcia dokonała ś.p. Pani Prezydent Rudy Śląskiej Grażyna Dziedzic.
W pierwszym dniu działalności Centrum w placówce wystąpił m.in. Zespół Akordeonistów im. E. Huloka pod batutą Roberta Kiera, zatańczyły dzieci z romskiego zespołu Mały Tabor Izoldy Kwiek oraz odbył się wernisaż prac artystów z Orzegowskiej Grupy Twórców Kultury. Najmłodsi mieszkańcy spotkali się z robotem z Gwiezdnych Wojen. Celem działalności Centrum Inicjatyw Społecznych jest przede wszystkim integracja mieszkańców wokół przedsięwzięć z zakresu kultury, sztuki i edukacji, a także promocja pozytywnego wizerunku dzielnicy. Ta idea połączyła wszystkich ponad wszelkimi podziałami. U zarania działalności przyświecał wszystkim sentyment do istniejącego przed laty Domu Kultury Kopalni Karol.
Po uroczystym otwarciu obiektu, wraz pewnymi rozbudzonymi nadziejami i oczekiwaniami , pojawiła się też ciekawość z pewnymi obawami jak placówka ta się sprawdzi w najbliższej przyszłości.
Wykreowana została całkiem spora i wizerunkowo atrakcyjna przestrzeń, ale od tej pory to już tylko od ludzi miało zależeć jak zostanie ona wykorzystana i zagospodarowana.
Należące do miejskiej Biblioteki Publicznej Centrum Inicjatyw Społecznych z dnia na dzień zaczęło otwierać przed mieszkańcami coraz bogatszą ofertę propozycji aktywności w różnych sferach ich zainteresowań.
Od samego początku do dziś, placówką kieruje z pasją Agnieszka Płaszczyk .Tą pasją zaraziła również swoich współpracowników. Jej łatwość nawiązywania kontaktów,życzliwość i otwartość na wspólne działania spowodowała, że pozbawiona przez wiele lat podobnego obiektu, społeczność Orzegowa dosyć szybko odnalazła tu miejsce, w którym stworzyła się możliwość spędzenia w pożyteczny sposób w różnych formach, swojego wolnego czasu. .
W klimatyczne wnętrze powstałej galerii od samego początku życie tchnęła utworzona w tym czasie Orzegowska Grupa Twórców Kultury. Wkrótce potem swoją siedzibę stworzyło tu Towarzystwo Miłosników Orzegowa, również mocno ożywiając to miejsce.
Wkrótce CIS zaczął żyć swoim rytmem , a jego mury odwiedzało z każdym tygodniem coraz więcej osób. Powody takich odwiedzin były diametralnie różne .
Jedną z najistotniejszych funkcji obiektu jest Biblioteka podlegająca Miejskiej Bibliotece Publicznej , której statut określa CIS jako placówkę specjalną, do zakresu której należy w szczególności: udostępnianie zbiorów ogólnych i specjalistycznych na zewnątrz i na miejscu, udzielanie informacji oraz porad, prowadzenie działalności popularyzatorskiej w zakresie obowiązku stosowania prawai norm społecznych, rozbudowanie więzi lokalnej społeczności poprzez prowadzenie działalności kulturalno-edukacyjnej i animacyjnej, zagospodarowanie wspólnego spędzania czasu wolnego oraz współpraca z lokalnymi organizacjami społecznymi.
Księgozbiór Filii CIS SO liczy 13093 woluminy. Na koniec roku 2023 było 819 zarejestrowanych czytelników, którzy odwiedzili nas 6 633 razy w ciągu jednego roku. Liczba czytelników w ciągu 10 lat utrzymuje się na podobnym poziomie.
Biblioteka oferuje wypożyczanie książek, czasopism, udział w licznych imprezach kulturalnych, edukacyjnych i rozrywkowych, dostęp do komputera, internetu, wydruki oraz kserokopie, zdarza się także komercyjny wynajem sal.
W ciągu tych minionych 10 lat zorganizowano 2374 imprezy!.
Wzięło w nich udział 46 555 osób.
Przy Centrum Inicjatyw Społecznych Stary Orzegów działa Galeria Czapla.
W ciągu 10 lat zorganizowano:
72 wystawy, w których wzięły udział 2323 osoby
Wystawy te powstały m.in dzięki wypożyczaniom obrazów z Kolekcji Stanisława Trefonia, dzięki współpracy
ze stowarzyszeniem „Barwy Śląska” współpracy z Muzeum Miejskim im. M. Chroboka i w dużej mierze przy
współpracy z Orzegowską Grupą Twórców Kultury „Czapla”
Odbyło się też wiele wystawy indywidualnych
Przykładowe wernisaże z roku 2023
Pejzaż światłem malowany” – wernisaż wystawy fotografii prezentujących zabytki Rudy Śląskiej wykonane przez dra Bogdana Pliszkę
Z mojej palety” – wernisaż wystawy malarstwa Grzegorza Haiskiego
Wystawa pokonkursowa w Galerii Czapla obrazów nadesłanych na XII Ogólnopolski Konkurs im. J. Marcisza
Wśród ważnych aspektów działalności jest wspomaganie wychowania, rozwoju dzieci i młodzieży. W ciągu minionych 10 lat CIS zaproponował dzieciom między innymi:
-Kółko gitarowe – nauka gry na gitarze dla dzieci i dorosłych
-Klub Maluszka
-Odwiedziny dzieci ze szkół podstawowych i przedszkoli
-Zwiedzanie Galerii Czapla
-Zabawy i gry planszowe w ferie zimowe
-Zajęcia świetlicowe i na dziedzińcu CIS w wakacje letnie
-Wizyty bibliotekarek w przedszkolu i szkołach
-Organizacja Dnia Dziecka
-Zabawy z dawnego podwórka
-Projekcje filmów dla dzieci
Placówka podjęła działalność na rzecz tworzenia i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
Obecnie współpracuje z następującymi organizacjami pozarządowymi: Towarzystwo Miłośników Orzegowa, 44 RDH Raps im. Piotra Tomanka, Barwy Śląska, Śląski Związek Pszczelarzy, Orzegowska Grupa Twórców Kultury „Czapla”, Klub Szachowy Dors, Stowarzyszenie Represjonowanych w Stanie Wojennym.
Na terenie biblioteki znajduje się „Nieodpłatne Poradnictwo Obywatelskie i Mediacja”.
Organizowane są cykliczne imprezy o charakterze historyczno-literackim związane z Narodowym Świętem Niepodległości, rocznicą wybuchu III Powstania Śląskiego czy też Narodowe Czytanie.
Proponowane są spotkania okolicznościowe takie jak Opłatek Orzegowski czy też Dzień Kobiet.
Pogadanki, prelekcje, wykłady
przykładowe z roku 2023
-Słowa i obrazy” – spotkanie autorskie z Jerzym Mazurkiem
-Poetycki Dzień Kobiet w Bibliotece”
-Jak skutecznie bronić się przed oszustami i jak skutecznie korzystać z praw konsumenckich?” prelekcja i spotkanie z prawnikiem, dziennikarzem i publicystą Kajetanem Rajskim
-Trzy gołębice” spotkanie autorskie z pisarką Marleną Semczyszyn
-Elementarz etyczny Karola Wojtyły”- spotkanie autorskie z dr Henrykiem Kusiem
-Alpejskie zachwyty. Powyżej 4000 m n.p.m.” Współorganizacja z RDH RAPS ZHP. Prelekcja księdza proboszcza Ryszarda Nowaka
-Spotkanie muzyczno-poetyckie z Panią Zdzisławą Pierończyk
-Wzmacnianie więzi wśród miejscowej ludności, pielęgnowanie śląskich tradycji i upowszechnianie wiedzy o historii regionu. Poniżej prezentowany jest przekrój różnych imprez, które miały miejsce w przeciągu 10 lat.
-Znasz-li ten kraj? Zamki i pałace Górnego i Dolnego Śląska” – wernisaż wystawy fotografii Reinharda Glomba
-“Mój Orzegów” – spotkanie autorskie z Krzysztofem Gołąbem
-Coroczna uroczystość patriotyczna przed herbem Rzeczypospolitej Polskiej z okazji rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego
– Gabriela Kotkowiak-najpiękniejsza orzegowianka” – spotkanie z I Wicemiss Polonia 1983
-Współorganizacja festynu parafialnego „Farski Fajer”
-Okręg śląski Armii Krajowej” – spotkanie z autorem książki Wojciechem Kempą
-Organizacja pleneru fotograficznego „Sportowy Orzegów w obiektywie”
-Biegowa pielgrzymka z Rudy Śląskiej do Hiszpanii szlakiem Św. Jakuba – spotkanie
z rudzkim ultramaratończykiem Augustem Jakubikiem
-Nudelkule i inksze rogolki” – kulinarne spotkania z Markiem Szołtyskiem połączone z degustacją, które miały trzy odsłony: Śląski kołocz, Śląskie jedzenie z czasów głodu, Pochodzenie wigilijnego, śląskiego jedzenia.
-Filmowa Encyklopedia Powstań Śląskich – projekcja filmów Kamila Niesłonego
i Macieja Marmoli, które powstały w ramach projektu Muzeum Powstań Śląskich pt. Patriotyzm jutra
-Orzegowski opłatek” – spotkanie wigilijne z mieszkańcami Orzegowa
-„Śląscy represjonowani” – rozmowa z działaczami pierwszej Solidarności, mieszkańcami naszego miasta.
-Spotkanie z rudzką mistrzynią akrobatyki Oliwią Hałupką w ramach Roku Sportu Orzegowskiego
-„Karolowcy” – impreza z okazji Barbórki organizowana przez Towarzystwo Miłośników Orzegowa i przy współpracy z CIS
Zagospodarowanie czasu wolnego, przykładowe imprezy:
-Śpiewomy familijnie po ślonsku” – inicjatorem comiesięcznych spotkań muzycznych był Marian Brzoza, celem jest kultywowanie śląskich tradycji
-Występ zespołu „Coffee Experiment” w ramach Rudzkiej Jesieni Kulturalnej
-Bella Italia – spotkanie przy muzyce i smakach włoskich” – koncert muzyki włoskiej połączony z degustacją i opowieścią o kuchni włoskiej
-Spotkania i koncerty z okazji Dnia Kobiet
-Zabawy i gry planszowe w ferie zimowe
-Koncerty z okazji Dnia Matki
-Wieczór muzyczno-poetycki Agnieszki Battelli
-Przychodzimy do Was z kolędą” – poetyckie kolędowanie
Trudno zliczyć ilu wspaniale utalentowanych osób zaprezentowało się w obiektach Centrum Inicjatyw Społecznych. Liczne koncerty , prelekcje, wystawy , spotkania z ciekawymi ludźmi odbywały się zarówno w samej bibliotece , galerii Czapla ,restauracji ,,Stara Wozownia” ale także przy sprzyjającej pogodzie na terenie kameralnego bardzo przytulnego i klimatycznego dziedzińca Centrum Inicjatyw Społecznych
Wymienione zostały głównie działania CIS -u ,a swoją aktywność w różnych formach wykazują tu też pozostałe wymienione powyżej grupy i stowarzyszenia.Takie miejsca jak to nie znoszą próżni.
15 marca – Galeria ,,Czapla”
To był wyjątkowy dzień. W wypełnionej po brzegi galerii ,,Czapla” świętowano 10 rocznicę utworzenia Centrum Inicjatyw Społecznych ,,Stary Orzegów. Wśród gości znaleźli sie m.in Prezydent Miasta Ruda Śląskiej Michał Pierończyk,Wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Śląskiego Urszula Koszutska, Przewodniczący Rady Miasta Kazimierz Myszur, Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej Krystian Gałuszka,a także ksiądz proboszcz Ryszard Nowak.
Bogatą historię dziesięciolecia działalności przedstawiła Agnieszka Płaszczyk od samego początku z zaangażowaniem zarzadzająca tą placówką.Z jej ust padło wiele ciepłych słów wdzięczności i uznania dla całego zespołu związanego zawodowo na co dzień z tym miejscem. Równie serdeczne podziękowania zostały skierowane dla wszystkich środowisk korzystających z Cisu , często też z nim współpracujących.
Doborowa ekipa, prawdziwy team spirit, kolektyw, któremu należą się ogromne gratulacje za to, że udało im się stworzyć miejsce tak dla każdego przyjazne.
Nie mogło też obyć się bez okazania szczególnej wdzięczności tym, którzy bezinteresownie udzielali się podczas wielu wydarzeń wolnotaryjnych. Tu padły nazwiska Marioli Ptoszek , profesjonalnie prowadzącej zajęcia gimnastyczne, Bogusławy Piechury, Kasi Sroki, Mariana Brzozy i Grzegorza Szromika , którzy niejednokrotnie umilali czas naszym mieszkańcom pięknymi koncertami.
Tak naprawdę podziękowania padły do wszystkich tych, którzy razem w różnych momentach i przy różnym wkładzie stworzyli historię tego miejsca. Nie wszyscy z nich mogli w tym dniu stawić się w tym miejscu,ale też można powiedzieć ,że w galerii można było dostrzec przekrój tych wszystkich środowisk.
Nie mogło w tak ważnym dniu zabraknąć przedstawicieli Towarzystwa Miłośników Orzegowa, którzy od samego początku mają tu swoją siedzibę i miejsce to jest im wyjątkowo bliskie.
Prawdziwym bólem głowy mogła by być próba imiennych zaproszeń na to ważne jubileuszowe wydarzenie. Ostatecznie impreza była dostępna dla wszystkich, bo nie sposób było ustalić jakiegokolwiek kryterium, które by mogło pomóc sporządzić listę zaproszonych.
Były miłe słowa kierownik Cisu Agnieszki Płaszczyk,a potem niemniej serdeczne przemowy wyżej wymienionych gości. Za lata współpracy podziękował też prezes TMO Jurek Kasperek, który przy okazji wyraził nadzieję ,że równie owocna będzie następna dekada.
Dla wszystkich gości do poczęstunku był przygotowany apetycznie prezentujący się tort ufundowany przez Agnieszkę Płaszczyk
Wyjątkowy wieczór uświetnił występ wokalistek z zespołu ,,Cut Beat “
Dziś trudno sobie wyobrazić Orzegów bez Cis-u, tak samo jak naszej dzielnicy bez stadionu ,,Burloch Areny”, który też w tym roku będzie obchodził swoje 10-lecie. Obydwa te obiekty były oczkiem w głowie ś.p. Grażyny Dziedzic, która z determinacją zawalczyła o nie i doprowadziła do ich realizacji. Warto o tym zawsze przypominać w takich chwilach jak ta. Uczyniła to zresztą Agnieszka Płaszczyk i ob.prezydent Miasta Michał Pierończyk. Nie zawsze, każda z inwestycji w mieście tak do końca trafia w potrzeby i oczekiwania mieszkańców. Te nasze obydwie trafiły w samą dziesiątkę.