R ⋆

Rasiewicz

Natalia Rasiewicz -dziennikarka telewizyjna

Rodowita orzegowianka ,tu mieszka , tu uczęszczała do szkoły podstawowej , a następnie do IV LO im.Hoovera . Po studiach swoje życie zawodowe związała z dziennikarstwem.. Zaczynała w Radiu Katowice , później przez kilka lat pracowała w TVS Silesia ,a obecnie od dłuższego czasu jest dziennikarką TVP Katowice.
W swym zawodzie pracowała zarówno jako reporterka w terenie przekazując bieżące wiadomości głównie na antenie telewizji regionalnej lecz także często w programach informacyjnych telewizji ogólnopolskiej .Jest również autorką wielu reportaży emitowanych niejednokrotnie m.in. w popularnym programie TVP 1 – ,,Alarm”

Nauka i doświadczenia z klasy mundurowej ze szkoły średniej skłoniły ją do ubiegania się o status korespondenta wojennego.Miało to późniejszy związek z jej pobytem w dotkniętej wojną Syrii.

W tej chwili często występuje w TVP Katowice w roli prezenterki , prowadząc swoje autorskie programy m.in ,,Pokój na poddaszu”

1 października 2021r. w Krakowie podczas Gali 27. Przeglądu i Konkursu Dziennikarskiego Oddziałów Terenowych otrzymała jedną z nagród dla dziennikarzy i reporterów Telewizji Polskiej.

źr.(1)

Ratusz

Orzegowski ratusz został wybudowany w 1906 roku z inicjatywy ówczesnego naczelnika gminy Orzegów Brunona Flacha.
Budynek pełnił funkcję siedziby władz Gminy Orzegów. Mieścił się tu m.in. Wydział Spraw Społecznych, Urząd Stanu Cywilnego,znajdowały się działy: rachunkowości ,opieki społecznej , dział podatkowy , wojskowy ,urzędu meldunkowego. Najważniejsze zaś dla gminy decyzje i rozporządzenia zapadały w sali sesyjnej, która mieściła się na pierwszym piętrze budynku. Na tym samym piętrze w innym skrzydle znajdowało się mieszkanie naczelnika.Część parterowa w całości przeznaczona była dla obsługi petentów.
Byt samorządności Orzegowa zakończył się w roku 1951 , kiedy został jako dzielnica przyłączony do Rudy.

W 1961 roku w gmachu dawnego urzędu gminnego utworzono szpital chorób płuc i gruźlicy.Szpital przetrwał do roku 2010 , kiedy to uległ likwidacji.Przez następne 2 lata obiekt nie posiadał właściciela.

Nowym właścicielem miało zostać wydawnictwo Pegramena z Katowic , które nosiło się z zamiarem utworzenia w budynku działalności wydawniczej i kulturalnej. Poza tą podstawową działalnością zamierzano w murach ratusza stworzyć żywe muzeum papiernictwa z pokazami produkcji papieru czerpanego jak również z ekspozycją starych maszyn i urządzeń poligraficznych.Sprowadzono pierwsze eksponaty muzealne ale ostatecznie przedsięwzięcie się nie powiodło.

W 2013 roku z niezwykle cenną i pożyteczną inicjatywą wyszło Towarzystwo Miłośników Orzegowa.Chcąc nagłośnić problem opuszczonego ratusza, przypomnieć jego lata świetności i znaczenie dla Orzegowa przy współpracy m.in. z filią MBP nr 14, Hufcem ZHP, władzami miejskimi i Muzeum Miejskim w okresie 20-23 czerwca 2013 roku zorganizowano Dni Otwarte Ratusza z bogatym programem, m.in. wystaw, prelekcji , inscenizacji grupy rekonstrukcji historycznych ,a także z możliwością zwiedzenia ratusza.

Pokłosiem imprezy edukacyjno-kulturalnej zorganizowanej przez TMO był wyprodukowany ze środków ufundowanych przez niemiecki oddział TMO krótkometrażowy film dokumentalny poświęcony historii ratusza.

Jeszcze tego samego 2013 roku radni miejscy podjęli uchwałę w sprawie przekazania za symboliczną złotówkę budynku Wyższej Szkole Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej-Orzegowie.W ślad za tym ratusz doczekał się statusu objętego ochroną obiektu zabytkowego.

Obiekt został przejęty przez nowego właściciela , udało się też gruntownie odrestaurować elewację ratusza, do chwili obecnej obiekt nie jest użytkowany.

Riedel

Mirosław Riedel -prezenter , dziennikarz , aktor , reżyser , artysta estradowy,od wielu lat związany ze śląskimi mediami takimi jak telewizja ogólnopolska TVS Silesia,telewizja Katowice oraz lokalne stacje :Sfera TV,czy telewizja Zabrze..Obecnie również z telewizją państwową TVP i TVP Kultura.
Ukończył Zarządzanie w Kulturze i Dziennikarstwo i Public Relations na Uniwersytecie Jagielońskim. Jest również absolwentem Państwowego Studium Wokalmo- Baletowego przy Gliwickim Teatrze Muzycznym , gdzie uzyskał dyplom aktora scen muzycznych .
Swoje pierwsze kroki stawiał właśnie na gliwickiej scenie , by po trzech latach przenieść się do zespołu wokalnego chorzowskiego Teatru Rozrywki., gdzie brał udział m.in. w takich spektaklach jak :,,West Side Story”(rola Snowboya),,Dyzma -Musicsal” (chłopak z Łyskowa, Antoniewski),,RENT” (Steve, kelner),,Jekyll and Hyde”,,Spin”,,Skrzypek na dachu” ,,Jesus Christ Superstar” ,,Oliver”,,Producenci” Występował również w corocznych Koncertach Sylwestrowych.

Doświadczenie aktora zdobyte w czasie pracy na scenach śląskich teatrów muzycznych pomogło mu w późniejszym czasie spełnić się w roli prezentera i konferansjera w wielu jego często autorskich programach telewizyjnych początkowo w TVP Katowice,TVS Silesia,czy, TV Zabrze TV Sfera.M.in prowadził Muzyczny Koncert Życzeń ,Śląską Listę Przebojów ,był prezenterem pogody.Prowadził wiele autorskich , cyklicznych programów na antenie wyżej wymienionych stacji .

Obecnie pracuje w telewizji publicznej m.in.w popularnym programie TVP 2 ,,Pytanie na śniadanie” jest także dziennikarzem telewizyjnym w stacji TVP Kultura.

Jako konferansjer prowadził wiele dużych przedstawień estradowych , m.in. ,,Festiwal Piosenki Śląskiej “Choć ogólnie jest kojarzony z pracy z mikrofonem jako telewizyjny dziennikarz i prezenter , w swoim zawodowym bagażu doświadczeń ma występy na scenie m.in. jako artysta Chóru w Gliwickim Teatrze Rozrywki , członek zespołu wokalnego w Teatrze Rozrywki w Chorzowie , czy artysta kabaretowy wykonujący piosenki m.in w gwarze śląskiej w ,,Ferajnie Makuli”
W gwarze śląskiej również udzielał swojego głosu jako lektor w popularnym serialu ,,Bonanza”

Jako Orzegowianin z krwi i kości ( jest m.in.członkiem Towarzystwa Miłośników Orzegowa )często wspomaga swym doświadczeniem zawodowym imprezy estradowe jakie mają miejsce w naszej dzielnicy .Są to najczęściej imprezy plenerowe organizowane przez parafię czy przedszkole sióstr Elżbietanek.Poprowadził jubileuszowy koncert Chóru Kościelnego ,,Michael” , chóru do którego sam kiedyś jako młody chłopak należał i od którego jak sam to podkreślił , wszystko się kiedyś zaczęło..

Rolkarstwo

Dyscyplina sportu , która została spopularyzowana i rozwinęła się w Orzegowie z chwilą oddania do użytku latem 2014 roku zmodernizowanego obiektu sportowego Burloch Arena z boiskiem z najnowszej generacji z wysokiej klasy sztuczną nawierzchnią boiska oraz unikatowym w skali całego regionu torem rolkarskim .
Oświetlenie wokół toru gwarantuje korzystanie z niego do późnych godzin wieczornych .

Tor rolkarski oficjalnie otwarto 21 czerwca 2014 roku ,uroczystość uświetnił Jan Szymański , brązowy medalista Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi w łyżwiarstwie szybkim.

Od samego początku obiekt cieszy się ogromnym powodzeniem zarówno wśród amatorów jazdy rekreacyjnej jak i rolkarzy uprawiających ten sport profesjonalnie.
Cyklicznie organizowane są tu imprezy warsztatowe , pokazy, a także zawody jazdy szybkiej na rolkach.Obywały się tu też masowe wydarzenia takie jak Nightskating ,podczas którego kilkuset rolkarzy przy dźwiękach muzyki późnym wieczorem pokonało trasę z Nowego Bytomia do Orzegowa gdzie ostatnim etapem przejazdu był tor rolkarski na stadionie.

Róże św.Elżbiety

Dziecięcy chórek ,,Róże św.Elżbiety”, działa od 2004 roku przy Przedszkolu Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety w Orzegowie. Od początku chórkiem kierują Renata Suski i Jolanta Ptok. W chórku śpiewają dzieci w wieku od 3 do 14 lat. Dzieci biorą udział w różnych festiwalach piosenki religijnej, śpiewają w kościołach, na festynach, gdzie z sercem i uśmiechem na twarzy pragną pieśnią wychwalać Pana Boga.

źr.(1)

RTH Zryw

RTH Zryw Ruda Śląska

Z chwilą gdy w Orzegowie powstało lodowisko ze sztucznie zmrażaną taflą pojawił się pomysł na to by utworzyć na tym obiekcie sekcję hokeja.

Sztuczne lodowisko powstało w 2006 roku . W 2 lata później znacznie je zmodernizowano wyposażając m.in. w wydajniejszy agregat chłodniczy,zamontowano bezpieczniejsze bandy , wzmocniono oświetlenie , wyremontowano zaplecze.
W maju 2007 roku Jerzy Sobera były reprezentant Polski w hokeju , olimpijczyk – zwołał zebranie założycieli Rudzkiego Towarzystwa Hokejowego ,,Zryw” Ruda Śląska .wkrótce po uruchomieniu zmodernizowanego lodowiska w 2008 roku ogłoszono nabór do jedynej w mieście młodzieżowej sekcji hokeja .Od samego początku funkcję prezesa klubu RTH Zryw pełnił Jerzy Sobera .Klub zajmuje się wyłącznie szkoleniem młodzieży , a najzdolniejsi wychowankowie próbują sił w innych klubach z sekcjami seniorów.Wychowanek klubu Igor Augustyniak został zawodnikiem czołowego klubu ekstraklasy Comarch Cracovia

Ruda Śląska

Ruda Śląska– miasto na prawach powiatu, położone w południowej Polsce, na Górnym Śląsku, w województwie śląskim, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP). Ruda Śląska została utworzona 1 stycznia 1959 r. z połączenia miast Ruda i Nowy Bytom.

Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r., miasto było zamieszkiwane przez 136 423 osoby

Miasto liczy 11 dzielnic:

Orzegów
Godula
Ruda
Chebzie
Nowy Bytom
Bielszowice
Bykowina
Wirek
Halemba
Kochłowice
Czarny Las

źr.(2)

Rudner

Romuald Rudner – bokser KS 27 Orzegów odnoszący swe największe sukcesy w okresie powojennym .

W 1947 roku został mistrzem ŚLąska juniorów występując w wadze koguciej ,w roku 1948 zdobył mistrzostwo Śląska również jako junior w wadze piórkowej.

źr.(7)

Rugby

K.S. RUGBY RUDA ŚLĄSKA

Rugby Rudzie Śląskiej i na Górnym Śląsku jest obecne od wielu lat. Początki śląskiego rugby związane są m. in. z Kochłowicami – obecnie dzielnicą Rudy Śląskiej. Rugby przywieźli tu w latach 50-tych powracający do kraju żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy właśnie tam zetknęli się z tym sportem. Rudzkie rugby było na tyle silne, że to rugbiści Górnika Uranii Kochłowice zostali zaproszeni do rozegrania w dniu 15 września 1956 r. w Warszawie pierwszego oficjalnego meczu rugby po II wojnie światowej w naszym kraju. Przeciwnikiem była drużyna AZS AWF Warszawa, która zwyciężyła po wyrównanym i zaciętym spotkaniu tylko 3:0.

W 1989 r. rudzcy rugbiści jako GKS Śląsk Ruda Śląska zostali Wicemistrzami Polski w rugby 15-osobowym.

Od 2007 r. tradycje Górnika Kochłowice i GKS Śląsk kontynuuje K.S. RUGBY Ruda Śląska.

K.S. RUGBY Ruda Śląska to przede wszystkim męska drużyna zwana GRYFAMI oraz drużyna żeńska zwana DIABLICAMI.

DIABLICE Ruda Śląska to czterokrotne medalistki Mistrzostw Polski Kobiet Rugby 7 w latach 2012, 2013, 2014 i 2015 (dwukrotnie srebrne i dwukrotnie brązowe). Zawodniczki DIABLIC to także wielokrotne reprezentantki Polski. W ostatnim sezonie – 2021/22 Diablice ponownie zbliżyły się do podium, plasując się na 4 miejscu Mistrzostw Polski.

GRYFY swoją przygodę z rugby zaczynały od rugby 7-osobowego. Ich największe sukcesy w tej odmianie rugby to 5 miejsce w EKSTRALIDZE RUGBY 7 w sezonie 2011/12 i 1 miejsce (złoty medal) w turnieju finałowym POLSKIEJ RUGBY 7 w sezonie 2013/14.

W 2013 r. GRYFY zadebiutowały w II lidze rugby w odmianie 15-osobowej. W sezonach 2015/16 i 2017/18 GRYFY grały w I lidze rugby. Od sezonu 2018/19 ze zmiennym szczęściem grają w II lidze rugby..

K.S. RUGBY Ruda Śląska prowadzi także grupy dziecięco-młodzieżowe popularnie zwane BAJTLAMI.

Domem rudzkiego rugby jest BURLOCH ARENA w Rudzie Śląskiej w dzielnicy Orzegów z pełnowymiarowym boiskiem do rugby ze sztuczną nawierzchnią i sztucznym oświetleniem.

Barwy klubu czarno – złote nawiązują do kolorystyki munduru górniczego (kolor czarny przyozdobiony złotymi haftami i guzikami). Złoty gryf będący symbolem rudzkiego klubu nawiązuje do historii dzielnicy Rudy Śląskiej – Orzegowa. W szeroko pojętej tradycji (wywodzącej się z heraldyki), gryf symbolizuję siłę i szybkość, które to cechy czerpie od dwóch innych stworzeń – lwa (siła) oraz orła (szybkość). Że są to cechy niezbędne w rugby, nie trzeba chyba nikomu udowadniać. DIABLICOM, GRYFOM i BAJTLOM na boisku i poza nim przyświeca łacińska maksyma – SINE METU, co oznacza – BEZ LĘKU.

źr.klub Rugby Ruda Śląska

Rynek

Rynki zostały wytyczone w większości polskich miast i niektórych wsiach ,których prawa lokacyjne wydano w średniowieczu.Nie posiadają ich poza małymi wyjątkami miasta lokowane później ,przede wszystkim te, które rozwinęły się i uzyskały prawa miejskie w XIX I XX wieku.

Tak więc chociażby ze względu na to ,że nasz rynek powstał całkiem niedawno ,odbiega on od tych klasycznych rynków, które w większości są związane z odległymi czasami ,niekiedy sięgającymi do początków istnienia miejscowości w których je utworzono.

Sam fakt jednak ,że wykreowana przestrzeń znajduje się w samym centrum Orzegowa w sąsiedztwie reprezentacyjnych ,neogotyckiego ratusza , i neoromańskiego kościoła , a więc typowych dla klasycznych rynków budowli, a poza tym w pobliżu stylowych budynków plebani i tych tworzących Centrum Inicjatyw Społecznych, z klimatyczną przebiegającą w tym miejscu wybrukowaną kostką ulicą, miejsce to spełnia podstawowe kryteria ,które pozwalają tą całkiem rozległą przestrzeń określać jako rynek .

Struktura przestrzenna tego obszaru Orzegowa wyodrębniła strefę ,która pod wieloma względami skupia wokół siebie tutejszych mieszkańców. Składa sie ona z dwupoziomowych płaszczyzn ,otoczenia kościoła i poziomu niższego gdzie znajduje się plac z fontanną i tzw.domkiem wodnym z zegarem .Tu też najważniejszymi dla tego miejsca obiektami są budynek Centrum Inicjatyw Społecznych ,Galeria Czapla oraz znajdująca się w najbliższym sąsiedztwie rynku restauracja .

Całość nawierzchni w tym miejscu jest wyłożona płytami granitowymi ,nie brakuje tu jednak miejsc zielonych , drzew ,trawników i roślin ozdobnych .Znajduje się tu wiele obiektów małej architektury , ławek , pergoli , koszy i latarni .

Rynek w Orzegowie został otwarty z początkiem września 2018 roku , przy udziale władz miejskich i ks.proboszcza .Dla uświetnienia tego wydarzenia Towarzystwo Miłośników Orzegowa zorganizowało w tym dniu festyn dzielnicowy.

źr(1)

Rzemiosło

Rzemiosło , którego zakres działalności od średniowiecza był unormowany poprzez cechy, stanowiło znaczącą grupę mieszkańców miasta często współdecydującą o jego rozwoju .Według ogólnie przyjętej definicji za rzemieślników uważano osoby samodzielnie prowadzące warsztaty rzemieślnicze .Takich rzemieślników jak i kupców w Orzegowie na przestrzeni kilku wieków przybywało wraz z przyrostem ludności , a ten jak wiadomo był ściśle związany z gwałtownym rozwojem przemysłu w naszym górnośląskim regionie . Najstarszą instytucją usługową i handlową w Orzegowie był młyn i arendy (karczmy).Młyn służył do mielenia zboża .Zbudowany został nad rzeką Bytomką , której nurt był wykorzystany do jego napędu.

-W 1845 roku było w Orzegowie 9 kupców i 4 rzemieślników

-Przed 1917 rokiem wprowadzono tygodniowe targi w Orzegowie ,Celem ochrony interesów własnych obywateli ograniczono dostęp na targ rzemieślnikom obcym od 1927 roku .

-W 1931 roku istniały w Orzegowie 34 warsztaty rzemieślnicze, które zatrudniały 71 osób Byli to piekarze, cukiernicy, rzeźnicy,krawcy, fryzjerzy, szewcy.Istniały tutaj również wytwórnie wody sodowej .Od 1875 roku w Orzegowie znana była restauracja Pyki.

-W 1900 roku powstają w Orzegowie sklepy spółdzielcze, w 1905 roku –pierwsza apteka

Ilość placówek usługowych Orzegów po wojnie

51 r, -12

55r. -15

60 r, – 17

65 r. – 30

67r. – 32

Warsztatów rzemieślniczych w Goduli , Nowym Bytomiu , Orzegowie i Rudzie było w 1930 r. – 149 . Zatrudniały 399 pracowników

W tych samych dzielnicach 1930 r – liczba zakładów handlowych wynosiła 318 zatrudniono w nich596 osób.

Produkcja rolna – 1930 rok

Orzegów istniał tu jeden folwark wielkości 87 ha i 507 drobnych gospodarstw rolnych o łącznej wielkości 157 ha ,

Ponadto Rudzkie Gwarectwo Węglowe , które w gminach Ruda ,Godula Nowy bytom i Orzegów posiadało łącznie 536 ha użytków rolnych (pól uprawnych iłąk) dzierżawiło z tego na drobne gospodarstwa 273ha

Po wojnie 45-51 na terenie obecnego miasta RudaŚląska działało ok 350 warsztatów rzemiosła indywidualnego.

Ruda śląska 1970

Rzemieślnicy w Orzegowie 1930

Baranowski Paweł	fryzjer	Kościelna 16
Barima Michał	szewc	Stawowa 13
Bolczyk Karol	fryzjer	Kościelna 10
Binias Józef	koszykarz	Piłsudskiego 5
Dreja Jan	piekarz	Bytomska 55a
Ficek Wiktor	szewc	Kościelna 1
Gitel Wiktor	krawiec	Stawowa 16
Gawron Jan	rzeźnik	Bytomska 22a
Głąbik Edmund	krawiec	Piłsudskiego 16
Kondera Jan	rzeźnik	Piłsudskiego 12
Kondera Ewald	piekarz	Gliwicka 1
Krzykawski Emanuel	fryzjer	Bytomska 14
Narwot Jan	szewc	Wolności 5
Kampczyk Grzegorz	piekarz	Kościelna 9
Konderla Henryk	piekarz	Kościelna 10a
Kincer Ryszard	malarz	Piaskowa 10
Konderla Józef	rzeźnik	Piłsudskiego 12
Ludwik Jan	szewc	Bytomska 13
Mozler Franciszek	krawiec	Piłsudskiego 14
Niegot Wiktor	szewc	Stefana 7
Niestrój Florian	stolarz	Gliwicka 2
Ociepka Paweł	piekarz	Piłsudskiego 16
Owczarek Hugon	rzeźnik	Kościelna 11
Pyka Karol	ślusarz	Bytomska 55
Rykowski Wojciech	szklarz	Bytomska 44
Richter Karol	kowal	Kościelna 16
Rossek Ernest	siodlarz	Kościelna 17 a
Skowron Franciszek	fryzjer	Piłsudskiego 7
Simon Ludwik	zegarmistrz	Kościelna 9 a
Smarzork Paweł	piekarz	Bytomska 4a
Stojer Jan	piekarz	Bytomska 41 a
Świerzyna Augustyn	szewc	Kościelna 12
Strzelczyk Józef	malarz	Schaffgotscha 2
Urbasik Eugen	rzeźnik	Korfantego 6
Wurpes Stefan	rzeźnik	Bytomska 55a

źr.(1)(2)

***

– oznaczenia pod hasłami podają ( * …cyfra w nawiasie) numer pod którym w zakładce głównej Leksykonu Orzegowskiego znajduje się lista z przypisanymi pod te numery źródłami informacji wykorzystanymi całkowicie lub częściowo do utworzenia hasła.